De schitterende site van Tulum, aan één kant afgeboord door de zee, aan de andere zijde door een stenen omwalling, is een van de meest belangwekkende Mayaoverblijfselen aan de kust van Quintana Roo. Net als op andere archeologische sites vertegenwoordigen de opgegraven ruïnes van Tulum slechts een onooglijk stukje (zo'n 10 procent) van de oude stad waarvan de vestingmuren zich meer dan 5 km langs de kustlijn slingeren. Tulum is jonger dan Uxmal en werd pas in de 12de eeuw gebouwd, tijdens de post-klassieke periode, toen het verval van de Mayacultuur zich reeds deed gevoelen: de ommuring vormt het bewijs van de onrust die toen heerste. De invloed van de later binnengevallen Tolteken is manifest aanwezig. De stad bleef bewoond tot aan de komst van de Spanjaarden in de 16de eeuw. Maar toch lijkt de site veel slechter bewaard dan die van Uxmal, mede vanwege de rudimentaire restauratie. De enkele gebouwen die nog overeind staan, zijn echter prachtig gelegen tegen de achtergrond van de helderturkooise Caribische zee en ontlenen hun schoonheid voor een groot deel aan de schitterende omgeving. Ook de piramide, "EI Castillo", maakt indruk, ondanks haar bescheiden afmetingen. Eens voorbij de omwalling vallen de piramide en enkele andere gebouwen onmiddellijk op binnen de schaars bebouwde ruimte. Langs de wand van de piramide loopt een enkele trap naar de tempel die op de top werd gebouwd. Het bouwwerk wordt geflankeerd door twee tempeltjes. Links van de piramide bevindt zich de Tempel van de Neerdalende God. Het interieur van de tempel werd met fresco's beschilderd maar is jammer genoeg niet toegankelijk voor het publiek.

In Tulum was naar verluidt een specifieke cultus gewijd aan deze godheid. Een andere gebouw dat de aandacht trekt, is de Tempel der Fresco's: drie opeenvolgende structuren vormen het gebouw dat 2 etages hoog is. Het oudste gedeelte, op de begane grond, werd ingekapseld in een galerij die de tweede structuur uitmaakt. De derde structuur bestaat uit het geheel dat boven beide uittorent. De façade werd gedecoreerd met nissen waarin de Neerdalende God en andere godheden en personages werden uitgehouwen. De tempel ontleent zijn benaming aan de muurschildering waarop goden, offerscènes en ineengestrengelde slangen staan afgebeeld. Ook het portret van een akelig grijnzende grijsaard met een slurf als neus valt op: waarschijnlijk gaat het om Chac, de regengod, wiens beeltenis de hoeken van de façade siert. Tegenover de tempel bevindt zich een zuil waarop in bas-reliëf een teken, vermoedelijk een cijfer, werd aangebracht waarvan de betekenis nog altijd niet duidelijk is. Kenmerkend voor de site van Tulum is dat er zich tussen de heiligdommen ook huizen bevinden. Dat van Halach Uinic is het mooist, ondanks het feit dat de gevelversieringen grotendeels zijn vervaagd. Enkel de figuur van de NeerdaIende God is nog duidelijk te onderscheiden. Even verderop bevindt zich het Huis van de Cenote: het waterreservoir wordt gedeeltelijk door het bouwsel overdekt, maar als u de trap beklimt tot aan het touw dat u de toegang ontzegt, ziet u de gang die in de bodem werd uitgegraven en die rlechtstreeks uitkomt op de cenote. Dan is er nog de Tempel van de Windgod, neergezet op een rots die een prachtig uitzicht biedt op de idyllische omgeving. Aan de overzijde van de 12 m-hoge kliffen waarop "EI Castillo" werd gebouwd, kijkt de toren het over de schitterende stranden van Tulum. Maar het mooiste zicht is te vinden aan de achterzijde van de omheining van de piramide: in een boog van 180° strekken zich de stranden uit, immens en zo goed als verlaten, langs de rotsen die in het turkooise water verdwijnen.

• COZUMEL

Cozumel, het "Eiland van de zwaluwen", is het grootste eiland van Mexico. Gelegen tegenover Playa del Carmen snoept het steeds meer toeristen - en dus inkomsten - af van de populaire badplaatsen aan de kust van Quintana Roo. Langs de rand van het eiland slingert zich een 45 km-lange strook restaurants, hotels, bars en boetieks, net als in Cancun. Toch is de sfeer hier intiemer: het eiland waakt over het behoud van zijn exotisch imago. San Miguel is de haven waar de reizigers arriveren. Vooral voor duikers is het eiland een interessante bestemming. Op de duikershitparade staat het koraalrif van Palancar hoog genoteerd. De dichtst bebouwde zijde van het eiland is die tegenover het vasteland, de mooiste stranden liggen bijgevolg aan de andere kant. Voor anderen kunnen de vier archeologische sites van Cozumel interessant zijn. Maar wie Uxmal, Tulum of Chichen Itza al gezien heeft, wacht waarschijnlijk een teleurstelling.

• MUJERES

Mujeres, een eiland ter hoogte van Cancun, is als een land op zich. De architectuur doet hier eerder Caribisch aan dan Mexicaans. Het "Vrouweneiland" ontleent zijn naam aan de talloze vrouwenbeeldjes die de Spanjaarden bij de Mayaruïnes op de zuidkant van het eiland vonden toen ze er in 1517 landden. Mujeres is een goed alternatief voor wie op de vlucht is voor de Amerikaanse drukte van Cancun. Op het eiland zijn verschillende excursies mogelijk: zwemmen met dolfijnen, snorkelen in een van de mooiste koraalriffen ter wereld, een bezoek aan de (weinig indrukwekkende) Mayaruïnes of aan een haciënda en een verkenning van de mooie lagunes van Makay of Salina Grande. Wie opteert voor kalmte moet naar de stranden op de noordkust van het eiland. Hopelijk hebben plezierboten tegen die tijd hun passagiers daar nog niet gelost.

• CONTOY

Contoy, een natuurreservaat van 230 hectare, fungeert als broedplaats voor tal van zeevogels waaronder pelikanen, fregatvogels en ooievaars, om er maar enkele te noemen. Sinds de tijd dat de Amerikaan Stephens het eiland in 1852 beschreef, lijkt er niets veranderd. Na een boottocht van anderhalf uur wacht de reiziger de aanblik van duizenden vogels: het kleine eiland telt maar liefst 97 soorten. Ook zeeschildpadden kiezen deze plek om hun eieren veilig achter te laten. Krokodillen zijn hier hun enige bedreiging. Enkel geautoriseerde boten mogen hier aanleggen en er zijn geen overnachtingsfaciliteiten voorzien. Een excursie naar het eiland omvat gewoonlijk een toer rond de lagunes en de baaien van het eiland en ook duiken en snorkelen behoren tot de mogelijkheden.