Ook de andere farao’s leverden weliswaar een bijdrage tot de verfraaiing van Luxor, maar Amenhotep III (1391-1353 v. Chr.) en Ramses II (1279-1213 v. Chr.) hadden het grootste aandeel in dit meesterwerk, dat eveneens is toegewijd aan de Thebaanse trias. Hij is meer dan een kwart kilometer lang en was ooit met Karnak verbonden door een dromos. Hij is veel beter bewaard dan de vorige vindplaats, wat vooral te danken is aan het feit dat hij werd bedolven onder 6 meter zand, dat door de rivier werd aangevoerd bij hoogwater. Dat verklaart ook waarom dit complex lager gelegen is dan het straatniveau… De sfinxen met mensenhoofd van de dromos vergezellen bezoekers tot aan de ingang, waar een 65 meter hoge pyloon staat. Van de zes reusachtige standbeelden die Ramses II voor zijn twee torens liet optrekken, blijven nog slechts twee gedeeltelijk in stukken gevallen farao’s over: een zittend en een staand. De twee obelisken die aan de ingang stonden, kun je nog steeds bewonderen: een hier ter plaatse en een… in Parijs, op de Place de la Concorde. De oostelijke omwalling van het eerste deel is niet duidelijk afgebakend: doordat er een moskee werd ingericht, kon de opgraving niet worden voortgezet. Binnenkort zou men toch een nieuwe poging wagen… Op de binnenplaats staan Osirisbeelden als onthoofde farao’s tussen de zuilen (de hoofden, die een van de drie Egyptische kronen dragen, liggen aan hun voeten). De moskee van Aboe El-Haggag, die hier in de 13de eeuw werd gebouwd, is ingewerkt in de oostelijke wand. Wanneer je ziet hoe hoog de toegangsdeur ervan zich bevindt, kun je je beter voorstellen hoe hoog de grondlaag was waaronder de tempel werd bedolven. Twee zeer hoge rijen van zeven klokvormige zuilen leiden vervolgens naar de tweede binnenplaats (die van Amenhotep III), waar even-eens zuilen staan, maar nu papyrusvormige: korter, massiever en vrij origineel. Daarna komen nog de hypostylzaal en diverse minder indrukwekkende heiligdommen. Een ervan werd verbouwd tot een koptische kerk. Op de muren ervan zie je nog het stucwerk waarmee de christenen de bas-reliëfs van de farao’s wilden verbergen door er fresco’s op aan te brengen…

Een grote brug over de Nijl brengt de bezoekers naar de westelijke oever, waar de zon aan de horizon verdween om haar lange reis onder de aarde aan te vatten. Net zoals de doden, geloofden de oude Egyptenaren. Daarom werd daar, ten westen van de rivier, de necropool van Thebe ondergebracht. Je belandt er in een traditionelere wereld, met Nubische dorpen en akkers die zich als grote groene en okerkleurige tapijten uitstrekken aan de voet van de necropolen. Van de immense graftempels blijf niet veel meer over, maar het gebergte is doorboord met honderden ‘gaten’, als een reusachtige maar allang verlaten bijenkorf. Zo ontstonden vier necropolen en werd gebroken met de traditie van de graftempels en piramides. Ze worden ‘dalen’ genoemd: dat van de koninginnen, van de koningen, van de edelen en van de ambachtslui. Aan hun voet, dus dichter bij de oevers van de Nijl, bevinden zich ook overblijfselen van ooit reusachtige tempels, maar waarvan soms niet meer dan een hoop zuilen en wat stukken muur overblijft, met uitzondering van de tempel die Hatsjepsoet liet optrekken.