Naam:
Email:
Artikels


Authentiek TUNESIË
PDF Afdrukken E-mailadres

Het Romeinse amfitheater van El Jem

De aankomst in dit dorpje heeft een flinke verrassing in petto: aan het einde van de hoofdstraat verrijst een reusachtig Romeins amfitheater, dat vooral bovensporig groot is in vergelijking met de bescheiden huizen die rondom staan. Met zijn lengte van 148 meter, breedte van 122 meter en hoogte van 36 meter is het het grootste nog bestaande Romeinse amfitheater van Noord-Afrika en het derde ter wereld, na het Colosseum in Rome en het amfitheater van Capua. Er konden bijna 30.000 personen in terecht, terwijl El Jem tegenwoordig nauwelijks 10.000 inwoners telt, maar in de 2de en 3de eeuw was Thysdrus een bloeiende stad. Ze dankte haar welvaart aan keizer Hadrianus, die interesse betoonde voor de lucratieve handel in olijfolie en in de omringende vlakte 15.000 hectare met olijfbomen had laten beplanten. Aangezien Thysdrus bovendien aan een belang-rijk wegenknooppunt lag, een veertigtal kilometer van verscheidene belangrijke zeehavens, beschikte het over alle troeven om een belangrijk handelscentrum te worden. Deze rijkdom wekte evenwel ook afgunst en leidde tot de ondergang van Thysdrus. Omstreeks 235 na Chr. legde keizer Maximinus Thrax handelaars torenhoge belastingen op om de lege staatskas te vullen. Die belastingdruk deed grondbezitters en handelaars in opstand komen. In 238 kwamen ze samen in het amfitheater en vermoordden eenvoudigweg de belastingontvanger. Ze kondigden af dat Maximinus was afgezet en riepen in zijn plaats proconsul Gordianus tot keizer uit. De reactie van Maximinus liet niet op zich wachten: hij liet de stad verwoesten en de olijfbomen in brand steken. Later diende het amfitheater nog herhaaldelijk als toevluchtsoord tijdens diverse opstanden, maar El Jem zou nooit meer de glans van Thysdrus kennen. De Arabische verovering betekende de genadeslag voor de stad. Het ellipsvormige amfitheater werd aan het einde van de 2de en het begin van de 3de eeuw gebouwd. De gevel bestaat uit drie verdiepingen met rondbogen. De banken werden gedeeltelijk gerecon-strueerd, want ze waren volledig verdwenen. Eeuwenlang kwamen de inwoners hier immers stenen weghalen als bouwmateriaal voor hun huizen. De 65 meter lange arena is goed bewaard doordat er grond in was verzameld. IJzeren hekken beschermden de notabelen en toeschouwers op de eerste rijen tegen opspringende wilde dieren.

Twee grote poorten aan de uiteinden van de centrale as verleenden toegang tot de arena. Twaalf dienstpoorten kwamen uit op een rondgang. Onder de grond bevonden zich de coulissen. Twee onderaardse gangen, die van buitenaf toegankelijk waren, kruisten elkaar onder de arena en leidden naar de kooien van de wilde dieren. Het midden van de kelders was blootgesteld aan de open lucht, zodat ze werden verlicht en verlucht. Wanneer de spelen begonnen, werd deze opening afgesloten. Met een ingenieus kanalensysteem werd het regenwater opgevangen in grote ondergrondse reservoirs. El Jem heeft ook een klein Archeologisch Museum, aan de rand van de stad, aan de weg naar Sfax. Het bezit zeer mooie mozaïeken die in de omgeving werden teruggevonden. Achter het museum, in het Africahuis, werd een deel van een Romeinse villa gerecon-strueerd. De mooiste stukken uit de opgravingen in El Jem zijn er tentoongesteld. Ook hier zie je opmerkelijke mozaïeken.

Van El Jem naar Kairouan: olijfgaarden in de Sahel

Met ‘Sahel’ wordt hier de vlakte bedoeld ten westen van het kustgebied in Midden-Tunesië. Het is een vlakke en eentonige streek die uit grazige en dorre steppe bestaat. De Romeinen hadden echter reeds begrepen dat ze perfect geschikt is voor olijfplantages. Die zijn intussen nog veel verder uitgebreid, tot 1,5 miljoen hectare. Meer dan een kwart van de Tunesische olijfolie wordt er geproduceerd. De meeste van deze miljoenen olijfbomen werden aangeplant ten tijde van de Franse kolonisatie. De olijven die bestemd zijn voor olie worden in de winter geplukt. De inwoners spannen een doek op de grond, rond de boom, en doen de olijven er met behulp van een soort van kam met lange tanden op vallen. Aan het einde van de dag worden de olijven gescheiden van de afgevallen bladeren en twijgjes, en in grote zakken gestopt die worden verkocht aan de olieslagerijen. Van de olijven gaat niets verloren: de landbouwers nemen de afgevallen bladeren en takken mee om thuis het vuur aan te maken. De Sahel is het terrein van de herders en hun schapen. Ook grote dromedariskudden grazen in deze desolate vlakte. Wanneer je de weg van de kust naar Kairouan volgt, beland je – zodra je de toeristische centra achter je laat – in een rurale omgeving waar nog op de traditionele, manuele manier wordt gewerkt. Het meest courante vervoermiddel is er nog steeds een houten ezelskar. Hier ben je mijlenver verwijderd van het aircocomfort van de badsteden!



Laatst aangepast op donderdag, 01 april 2010 08:04