Alleen al om haar levendige winkelstraten en mooie kerk is Figueras de moeite waard. Toch komen mensen er vooral voor het Teatro-Museo Dali. Het museum, dat midden in de autovrije stad ligt, is even excentriek en geniaal als zijn bedenker – echt een geval apart. Nadat het in 1974 zijn deuren opende, groeide het uit tot het meest bezochte museum in Spanje, na het Prado in Madrid. Dali, die geboren werd in Figueras, koos zelf deze gedenkplek voor zijn werken. Hij maakte van het oude, 19de-eeuwse stadstheater, volledig geruïneerd door de burgeroorlog, ‘het grootste surrealistische voorwerp in de hele wereld’. Ter rechtvaardiging van zijn keuze haalde de kunstenaar drie redenen aan: ‘Ten eerste, omdat ik een enorm theatraal schilder ben; ten tweede, omdat het theater zich vlak tegenover de kerk bevindt waar ik gedoopt ben; en ten derde, omdat mijn eerste tentoonstelling plaatsvond in de vestiaire van het theater’. Vandaag bestaat het museum uit twee ruimtes. De eerste is het eigenlijke museum, een uniek kunstwerk waarvan ‘elk element een integraal onderdeel is van het geheel’. De tweede bestaat uit alle zalen die aan het theatermuseum zijn toegevoegd. Daar hangen de werken van Dali en die van andere artiesten, onder meer die uit de privé-collectie van de meester. De exposities mogen dan wel een goed beeld geven van Dali’s artistieke loopbaan, toch zijn de bezoekers nog het meest geïnteresseerd in de uitzinnige en extravagante zalen die hij zelf ontworpen heeft. Zo is er de ‘Patio’, waar een oude Cadillac het gewicht torst van een groot krijgsfiguur. Op de vensterbanken van een met glas bedekte zaal in de vorm van een halve cirkel kijken vergulde beelden naar het tafereel. Ook de ‘scène’ van het theater met haar immense muurfresco onder een koepel van glas en staal, is de moeite. De ‘Mae West’-zaal heeft een sober en absurd decor dat, wanneer je het van bovenop een trap en met een vergrootglas bekijkt, vreemd genoeg verandert in het gezicht van de Amerikaanse actrice. Wie goed uitkijkt, komt nog andere trompe-l’oeils of bizarre, geniale en unieke creaties tegen. De setting is al even opmerkelijk. De achterkant van het theater heeft iets weg van een rood fort. De muren zijn bedekt met broodjes en er balanceren enorme eieren op. Leuk weetje: 39 juwelen, die Dali tussen 1940 en 70 ontwierp, zijn te zien in de permanente expositie, Dali.Joies. Je vindt er ook de tekeningen en schilderijen die aan de basis van lagen van de sieraden. Ten slotte brengt het ‘Dali’-parcours, dat een driehoek vormt tussen Figueras, Cadaques en Pubol, je ook langs Port Lligat , in het noorden van Cadaques. Hier tref je een van de huizen waar de meester ooit woonde. Sinds 1997 is het een museum, dat bestaat uit verschillende vissershutjes die op verschillende momenten werden aangekocht. Het geheel vormt een soort labyrint dat Dali en Gala vanaf 1930 40 jaar lang decoreerden. Je kan er het atelier bezoeken, de bibliotheek, de privé-kamers en de tuin met zwembad.

Maar het artistieke leven in Catalonië is niet gestopt bij Dalí. De streek bleef schilders en beeldhouwers inspireren, die er vaak ook kwamen wonen. Nogal wat onder hen openden zelfs een museum met hun werk en/of dat van collega’s. Hieronder alvast een paar van de meest markante hedendaagse kunstenaars, die stuk voor stuk afkomstig zijn uit de streek rond Gerona, of er toch definitief zijn blijven hangen... Joan Abras werd geboren in La Bisbal d’Empordà in 1949. In zijn schilderijen, keramiek en beeldhouwwerken (vooral in brons) zien we invloeden van Greco, Dalì en Rodin, kunstenaars die hij graag als zijn meesters beschouwt. Abras vindt zijn inspiratie in zijn geboortestreek Empordà, in de wind en het eeuwig vrouwelijke. Wind en vrouwen of vrouwen met de haren in de wind in een mysterieus landschap zijn de thema’s die we terugvinden in de werken van Abras. Daarnaast maakt hij binnen hetzelfde thema ook monumentale beeldhouwwerken die in de hele Costa Brava te vinden zijn. In La Bisbal richtte hij een oude fabriek in tot atelier en opende hij ook een restaurant. Daarnaast doet de fabriek ook dienst als woning, je kan er bovendien ook een bezoek brengen aan een museum met werken van hem. Apartat de Correus 59. Tel: 0034 629 102363 of 0034 972 643192. www.joanabras.com

Tomas Vila werd in 1952 geboren in La Cellera de Ter, nabij Gerona. Vila voelt een nauwe band met zijn streek en zijn familie en wijdt zich al meer dan 30 jaar aan de schilderkunst. Zijn inspiratie vindt hij eerder in de landelijke landschappen dan aan de kust. Zijn werken, die we postimpressionistisch kunnen noemen, zijn allemaal ontstaan in zijn ateliertje in Mas Moner, een ‘masia’ (boerderij) uit de 16e eeuw waar hij is opgegroeid en vandaag nog steeds woont. Dankzij de beperkte afmetingen van zijn atelier, zegt hij zich ten volle te kunnen concentreren op het essentiële: zijn doek. Een deel van het gebouw doet dienst als museum waar bezoekers op afspraak de werken van Vila kunnen bekijken. Op zijn website kan je kennismaken met zijn doeken. Mas Moner, La Cellera de Ter. Tel : 0034 639 325326. www.telefonica.net/wb2/toma... Geboren in 1945 in Tetouan, Marokko, vestigde Josep Niebla zich, na een korte omweg via Sevilla, in Catalonië. Hij verwierf internationale faam dankzij een enorm fresco dat hij maakte tijdens de Olympische Spelen in Barcelona en door deel te nemen aan zo’n 200 tentoonstellingen in de hele wereld. Zijn werken worden ook tentoongesteld in verschillende musea wereldwijd en leverden hem al meerdere prijzen op. In zijn woonplaats Casavells, dichtbij La Bisbal en Gerona, richtte hij een stichting op voor hedendaagse kunst en cultuur. Hij blinkt uit in abstracte kunst en realiseerde zowel muurschilderingen als kunstwerken in verschillende groottes. Vooral het passionele van het creëren komt er op verbazingwekkende manier uit naar voren en weet te bekoren, vooral in contrast met de rust van zijn toevluchtsoord in dit dorpje waar je ook zijn werken kunt ontdekken. Fundació Niebla, Major 9, Casavells. Tel: 0034 972 630 215. www.niebla-art.com

Enric Ansesa wordt geboren in Sant Daniel in de provincie Gerona in 1945 en wijdt zich vanaf 1962 aan zijn kunstopleiding. Hij schildert dan zijn eerste aquarellen en ‘abstracte kalligrafieën’, maar voelt zich aangetrokken tot andere beeldende kunsten. Wanneer hij in 1972 terugkeert na een rondreis door Europa, maakt hij zijn eerste meesterwerken en stelt hij voor de eerste keer tentoon. Zijn werken sieren onder andere de muren van het metrostation Diagonal in Barcelona. Later houdt hij verschillende tentoonstellingen, wijdt zich aan beeldhouwen, schilderen en zeefdrukken (vanaf 1979) en werkt mee aan het renovatieproject voor de huizen langs de oevers van de Onyar in Gerona. Enric Ansesa is een vurig verdediger van de Catalaanse identiteit, vooral door middel van kunst en cultuur. In zijn werken overheerst zwart, dat hij gebruikt als ‘een energieveld waaruit kalligrafische elementen, tekens, texturen, materie, collages ontstaan’. Zijn werken maken deel uit van een heleboel private en openbare collecties in Europa en de Verenigde Staten en zijn een vaste waarde binnen de hedendaagse Catalaanse kunst. Voor meer info: www.ansesa.com