Wandelingen aan de Belgische kust

Meer dan andere kustplaatsen heeft Blankenberge geleden – en nog altijd te lijden – onder het cliché dat het vooral een bestemming voor massatoerisme betreft. Met zijn mooie villa’s, mondaine casino en elegante Pier was de stad vroeger nochtans een van de chicste plekken aan zee, die schoon volk wist aan te trekken en waarvoor zelfs de Britten het Kanaal overstaken. De betonnen dijk, een overblijfsel uit de jaren ’70, mag dan weinig charmant zijn, toch biedt Blankenberge een mooi patrimonium uit de Belle Epoque, dat je vandaag via een bijzonder verrassende themawandeling kan bezoeken. Andere wandelingen brengen je langs de polders in het hinterland of langs kustreservaten. Achteraf schuif je aan aan tafel om te proeven van verse vis en schaaldieren, wie weet wel in een heel apart kader...

Op de dijk zijn bijna alle mooie Belle-Epoquegevels verdwenen, maar huizen uit de periode 1890-1915, die met hun typische geglazuurde geveltegels beter bestand zijn tegen het Belgische klimaat, vind je er nog wel. Die weelde aan betegelde terrasjes en gevels maken van Blankenberge trouwens een van de mooiste art-nouveauparels van Europa. Bovendien zijn er in opdracht van de stad drie art-nouveauhuizen gerenoveerd tot Belle-Epoquecentrum, waar je aan de hand van talloze foto’s en beeldmateriaal uit die tijd kunt ontdekken hoe de badplaats er vroeger uitzag, toen ze zo populair was bij de Belgische high society. Je kan er zien wat het strandtoerisme in die tijd inhield, maar ook hoezeer het standenverschil speelde… Een ander uniek icoon voor de kust is de zogenoemde ‘paravang’(naar het Franse ‘paravent’) of het windscherm, een zeer lange Belle-Epoqueconstructie in neogotische stijl die getuigt van het elitaire strandtoerisme uit de 19de eeuw. Hij ligt tussen het Leopoldpark en de jachthaven en is afgewerkt met een even lange houten zitbank aan weerszijden, zodat men, als de wind van richting veranderde, snel naar de andere kant kon verhuizen om ‘uit de tocht’ te gaan zitten. Onnodig te zeggen dat de havenkant de mooiste is. Hier kun je immers op het gemak de zeilboten voorbij zien glijden. Die kwamen de plaats innemen van de vroegere vissersboten die tot aan de Tweede Wereldoorlog de voornaamste bron van inkomsten waren voor de plaatselijke bevolking. In 1908 liet de stad dit elegante, half overdekte bouwwerk plaatsen, waardoor er een dubbele promenade ontstond om op te flaneren. Met zijn gietijzeren zuilen, geëmailleerde dakpannen, met schelpen versierde hoekbalken en gotische punttorentjes is de paravang een uniek architecturaal meesterwerk.

Zoals vaak in die tijd was de architectuur van talloze badplaatsen geïnspireerd op die van Groot-Brittannië. De Britten staken trouwens vaak het Kanaal over om te komen verpozen aan de Belgische Kust. Vooral de bouw van pieren (zoals in Brighton) was zeer in trek. Ook in Blankenberge werden er vanaf 1850 pieren gebouwd. De beroemde grote Pier dateert uit 1894 en was met zijn indrukwekkende lengte van 350 meter de trots van de stad, een echt pronkstuk in art-nouveaustijl, met een elegante gietijzeren structuur, mooie kiosken en zelfs een eigen restaurant. Hier werd tot in de kleine uurtjes gefeest op de vele bals en evenementen die er dagelijks werden georganiseerd. Het ronde gebouw van glas en ijzer dat er nu staat, vervangt het oorspronkelijke dat in 1914 door de Duitsers werd platgebrand. Bij hoogtij waan je je er op een boot. In de verte zie je nog twee fraaie pieren aan weerszijden van de havenvaargeul.

Eerst was de dijk niets meer dan een houten loopplank over de duinen van Blankenberge. In 1843 maakte het hout plaats voor een kasseiweg die al snel 1300 m lang werd... Omdat de straten lager lagen dan het strand en de duinen, bouwde men vanaf 1855 stenen trappen. Sommige van die oorspronkelijke trappen zijn er nog steeds en zijn geïntegreerd in de architectuur van de badplaats. De dijk werd ‘the place to be’, de plaats waar de gegoede burgerij langs de hotels en villa’s aan het strand kwam flaneren.

Vroeger gingen de zomergasten naar het Kursaal, een mooi gebouw dat in 1859 zijn deuren opende, maar nu niet meer bestaat. Elke avond vond er wel een chique bal voor de beau monde plaats, die ook zijn gading vond in het restaurant of de lees-, conversatie- en muzieksalons van het casino. In 1886 liet de gemeenteraad een casino op de dijk bouwen. Die eerste versie was niet in art-decostijl zoals het huidige casino, maar leek met zijn Moorse torentjes veeleer op een oosters paleis. Met zijn concert- en balzalen, tentoonstellingsruimten en spelzalen werd het al snel een geduchte concurrent voor het Kursaal. Het interieur van het casino zoals wij het nu kennen is volledig gerestyled. In de grootste zaal is een uitstekend restaurant ondergebracht, dat zalige vieruurtjes en diners op het menu heeft…

Je kunt de volgebouwde dijk ook laten voor wat hij is, en een mooie natuurwandeling in de polders maken (de Uitkerkse Polder telt maar liefst 1.400 ha poelen, sloten en weilanden en een enorm uitgestrekt vogelreservaat met verschillende uitkijkposten) of in de duinen tussen Blankenberge en de haven van Zeebrugge. Hier bevindt zich het natuurreservaat ‘De Fonteintjes’, waar je, als je het pad langs de duinplassen volgt, heel gevarieerde en uitzonderlijke flora (zeldzame planten en zelfs orchideeën) ontdekt.

Een bijzonder uniek restaurant in Blankenberge is De Oesterput, dat met zijn originele locatie - een oude, heel sober ingerichte hangar met lange tafels en kreeftenbassins - al een belevenis op zich is. De specialiteit van het huis is kreeft, die men voor je neus uit het bassin komt vissen. Maar je kunt er uiteraard ook terecht voor oesters, mosselen, en vooral voor een indrukwekkende zeevruchtenschotel voor twee, geserveerd met een fles champagne. (Tel.: 050/41.10.35, Wenduinse Steenweg 16).