Bastenaken wordt ook wel eens het ‘Parijs van de Ardennen’ genoemd, omdat sommige buurten dezelfde naam hebben als in de Franse hoofdstad, zoals het Quartier Latin. Bastenaken is dan ook een levendig winkelcentrum, met winkels die zelfs ‘s zondags open zijn. Maar de stad leeft ook van het historische toerisme rond de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de Slag om de Ardennen werd Bastenaken volledig verwoest. Oude gebouwen die nu nog rechtstaan, zijn dus veeleer uitzondering dan regel. De enkele overblijfselen uit het verleden die gespaard bleven, zijn allemaal te vinden rond dezelfde plek: in de buurt van de Saint-Pierrekerk, een beschermd gebouw dat tussen de 12e en de 16e eeuw werd opgetrokken. Het 16e-eeuwse gewelf van de kerk is versierd met kleurige fresco’s die samen een heuse bijbel-in-prentjes vormen, een indertijd populair middel om de ongeletterde gelovigen te onderwijzen. Naast de kerk vond het Museum van Piconrue onderdak in het oude Convent van Bethlehem (17e eeuw). Het is vooral gewijd aan religieuze kunst, maar ook aan volkse tradities, rituelen en geloof – weliswaar met hier en daar een vleugje magie. Hier komt u in contact met een totaal andere kant van de Ardeense cultuur: een streek waar het geloof zijn sporen naliet, maar waar ook nogal wat legendes een vruchtbare bodem vonden...

Een ander schitterend overblijfsel uit het verleden is de Trierse Poort (14e eeuw), de oude toegangspoort tot de middeleeuwse stad en de enige stenen getuige die Lodewijk XIV overleefde. Hij liet hier immers alle muren platgooien – alleen in deze mooie toren liet hij een gevangenis bouwen. Het monument is wonderlijk goed bewaard gebleven, en zorgt op zijn eentje voor een groot deel van de charme van Bastenaken. Een stad die – al moest ze na 1945 helemaal opnieuw worden heropgebouwd – altijd het dynamische commerciële centrum van vroeger is gebleven. Een ezelboerderij pal in het centrum… Waar voorheen de Gare du Sud lag, op zo’n tweehonderd meter van de Dienst voor Toerisme, staat nu een ezelboerderij, L’Anerie: een echte aanrader om met het gezin te bezoeken. Niet alleen kan u er een ritje maken op een ezel, u kan er ook fietsen huren én vooral: proeven van de ezelinnenmelk en de ter plaatse gemaakte kefir. Niet echt alledaags dus. Avenue de la Gare 15. Alle dagen open, in het hoogseizoen van 10u30 tot 21u. In het laagseizoen open van woensdag tot zondag van 11u30 tot 19u. Meer info: www.anerie.be Ongeveer drie kilometer daarvandaan bevindt zich een klein, vredig dorpje, Bizori genaamd.

Ook hier dienden de velden en bossen rondom ooit als slagveld. Het Bois Jacques en het Bois de la Paix houden de herinnering aan die woelige tijd nog altijd levendig. Het Bois de la Paix is daarnaast nog om een andere reden bijzonder: het bestaat uit zo’n 4000 verschillende boomsoorten die werden aangeplant ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de Slag om de Ardennen. Van op de begane grond mag de plek er vrij gewoontjes uitzien, maar vanuit de lucht gezien tekent zich een moeder met kind af: het symbool van Unicef. Nog steeds in Bizori vindt u Animalaine, een indrukwekkende hoeve die gerund wordt door vzw La Source. Klein en groot kunnen hier alle stadia van het wol maken ontdekken: van de dieren die het basismateriaal aanleveren (bijwijlen bijzonder verrassend!) tot de eindproducten, die hier o.a. worden gemaakt door personen met een lichte handicap. Hun creaties zijn zelfs te koop in een winkeltje, waar u ook streekproducten vindt. Een mooi eerbetoon aan de oude ambachten dus, waar u tal van antieke werktuigen ziet waarvan u het bestaan nog niet zou vermoeden. Ondertussen huppelen schaapjes en andere ‘wollige’ dieren vrolijk rond in de weien - gegarandeerd spektakel voor de kinderen… Open van 1 april tot 1 oktober, van 9u30 tot 17u tijdens de week en van 11u tot 18u in de weekends. Woensdag gesloten. Gegidste rondleidingen tijdens de week om 14u of op afspraak. Inkom: € 4,5 voor volwassenen en € 3,8 voor kinderen. Meer info: bel 061 217508 of surf naar www.animalaine.com.

Vanuit Bastogne vertrekken verschillende wandelingen, onder andere een route die langs de oude Romeinse heirbaan loopt. Bij de Dienst voor Toerisme zijn boekjes te koop met acht thematische wandelroutes. Voor de liefhebbers van wielertoerisme is er de route Bastogne-Wiltz (in het Groothertogdom Luxemburg), die via Benonchamps loopt. De route volgt het traject van een oude spoorweglijn, die sinds 1916 niet meer in gebruik is. U fietst er langs prachtige heuvellandschappen en twee pittoreske bruggen. Met de fiets (of met de auto) bent u snel in Bourcy, op 11 kilometer van Bastogne. Dit heuveldorpje met amper 500 inwoners ligt langs een in onbruik geraakte spoorlijn, die vandaag dienst doet als wandelpad, en langs de oude Romeinse hoofdbaan die het Franse Bavay met Sankt-Vith en Keulen verbond. Hier vindt u dan ook nog een paar ruïnes van Romeinse villa’s en andere antieke overblijfselen… Bovendien is dit plaatsje één van de haltes van het Legendencircuit (met name het Circuit van de Ridder en de Mooie Bedevaartster). De wandeling brengt u langs de plaatselijke Saint-Jeankerk, geflankeerd door een eeuwenoude kapel uit de 12de eeuw. Die wordt overkapt door een lage, witgekalkte constructie, versterkt met steunberen, die er veel ouder uitziet dan de rest van het gebouw. Wie de deur van de kerk open duwt, ontdekt al snel het oude koor, waarvan de gewelven prachtig versierd zijn. In de fresco’s uit 1530 herken je allerlei duiveltjes en scènes die de Apocalyps volgens Johannes verbeelden. Niet ver daarvandaan vindt u ook de resten van een versterkt kasteel dat ooit in handen was van de heren van Bourcy, die vroeger over de streek heersten. Het kasteel kan u helaas enkel van buitenaf bezichtigen, want het is nu privé-eigendom. Alleen de vierkantshoeve uit de 18de eeuw is overgebleven. Door een oude toegangspoort kan u toch een glimp opvangen van het hoofdgebouw aan de achterkant van de geplaveide binnenplaats. Spijtig dat de banale gevel aan de straatzijde de charme van dit gebouw niet echt weerspiegelt …

Op enkele kilometers van Bourcy ligt het dorpje Rachamps. Op de top van deze ‘village fleurie’ ligt een kerk met bijzonder rijk meubilair, naast een geklasseerde pastorie. Iets lager vindt u ook een wasplaats uit de 19de eeuw. Maar er is nog een reden waarom dit dorp bijzonder is: een paar boeren sloegen de handen in elkaar om het oorspronkelijke Ardeense coulisselandschap te herstellen. Zij plantten in totaal 12 kilometer haag aan langs de weiden en zorgden ervoor dat de weg aan de ingang van het dorp door bomenrijen omzoomd is. De aanplantingen zijn niet alleen decoratief: ze helpen ook om het kaal geworden landschap op te vullen en zo een aantal minder mooie elementen als silo’s en schuren te camoufleren. Bovendien zorgt het groen ook voor schaduw voor de dieren en beschut het hen tegen de wind.

De gemeente Bertogne bestaat uit 29 dorpjes en gehuchten en is vooral bekend omwille van zijn fotogenieke natuurlandschappen. Een korte wandeling door dit deel van de vallei van de Ourthe zal u snel overtuigen: het is heerlijk wandelen langs het kronkelende riviertje dat zich als een slang door de bossen en weiden tussen Givry en Givrouille slingert. Twee dingen zijn hier zeker de moeite waard om te bezoeken. Een ervan is de kasteelhoeve aan de vijvers in Rolley (alleen te bezichtigen langs de buitenkant, want ze is in privé-bezit). Het andere is Recogne. Daar kan u het Indiaans Monument bezoeken en het Duits Kerkhof, één van de etappes op het Historische Circuit. Maar u moet hier vooral eens langsgaan bij de Ferme des Bisons, een bizonfokkerij: het lijkt er wel of u de Far West binnenstapt. Niet voor niets vond de boerderij net in Recogne onderdak: het dorp eert nog altijd de honderden Indianen die uit Amerika overkwamen om hier op het slagveld de dood te vinden. Op de omliggende weiden kan u één van de belangrijkste kuddes bizons van Europa zien. De fokkerij levert aan slagers (bizonvlees bevat weinig vet, maar is rijk aan proteïnen en vitaminen), maar slaagt er ook in om haar toeristische en didactische troeven uit te spelen. Toen de eigenaars zagen dat hun speciale fokkerij nogal wat aandacht trok, kwamen ze op het idee om de dieren beter bekend te maken bij het grote publiek. Het had immers niet veel gescheeld of er waren geen bizons meer overgebleven: tijdens hun grote veroveringstocht van het Westen richtten de kolonisten in de 19de eeuw een ware ravage aan onder de bizons. Die vormden het basisvoedsel van de Indiaanse stammen, maar werden ook voor andere doeleinden ingezet, wat wellicht verklaart waarom de dieren haast uitgeroeid werden. In enkele jaren tijd slonk het bizonbestand van zo’n 60 miljoen dieren tot nauwelijks enkele honderden. In de 20ste eeuw beslisten fokkers om het ras in ere te herstellen. In Europa was het wachten tot 1990 alvorens de eerste bizonkwekerijen verschenen. De boerderij in Recogne is daar nog altijd de belangrijkste van…

Bezoekers kunnen er van alles leren over de indrukwekkende dieren die zomer en winter buiten overleven en temperaturen tot onder 0° kunnen verdragen. Een wagentje brengt u tot midden in de kudde, en er is ook een boeiende tentoonstelling over de Indiaanse beschaving. Wie nog nooit bizonsteak of bizonhamburgers at, kan terecht in de cafetaria voor een degustatie… De Ferme des Bisons heeft 5 gîtes (3 épis) waar 4 tot 28 personen kunnen overnachten. De gastenkamers bevinden zich in twee typische gebouwen uit de 18de eeuw, die voorzien zijn van alle modern comfort (TV, hifi, ingerichte keuken…). Tarieven: vanaf € 151 voor een weekend in een familiegîte (het grootste gastenverblijf, dat 24 tot 28 personen kan ontvangen, kan u boeken vanaf € 790) en vanaf € 214 voor een week. Nog eventjes vermelden dat er elk jaar ook een Indiaans Festival georganiseerd wordt in Recogne. In 2007 vindt dat plaats op 14 en 15 juli. Voor de gelegenheid wordt een tipidorp gebouwd met cowboys en Indianen in kostuums uit die periode. Op het programma: barbecue (met bizonvlees) en concerten met countrymuziek. Open in juli en augustus (van april tot oktober: tijdens de week en enkel mits reservatie, voor groepen). Musée de la vie indienne: € 4/volwassene en € 2,5/ kind. Bezoek aan de kudde: € 3,5/volwassene en € 2,5/kind. Meer info op www.fermedesbisons.be of via telefoon: 061 210640.