Oude en nieuwe oases

Er bestaan drie soorten oases. Enerzijds zijn er de eeuwenoude oases met water afkomstig van natuurlijke bronnen. Anderzijds creëerde de overheid sinds 1948 "nieuwe" oases waarvoor naar nieuwe waterbronnen geboord werd. De palmbomen van deze recentere oases zijn aangeplant in rechte lijnen. Tenslotte bestaan er ook nog bergoases. Deze zijn vaak zeer oud en worden be-vloeid met bergwater. Sinds 1984 zijn veel oases afhankelijk van boringen omdat de meeste bronnen van Zuid-Tunesië zo goed als opgedroogd zijn - Niets gaat verloren… De oude oases zijn sinds vele generaties het eigendom van landbouwersfamilies en de nieuwe plantages werden toegekend aan de bevolking. Landbouwers kregen voorrang tijdens deze verdeling, maar ook jonge landbouwingenieurs en armen vonden op deze manier een job. Toen de toeristenindustrie een vijftiental jaar geleden op gang kwam, waren de palmentuinen de voornaamste inkomstenbron van de streek rond Tozeur. Deze sector is nog altijd een belangrijke sterkhouder van de plaatselijke economie omdat palmentuinen in deze streek nog altijd 8000 hectaren beslaan (3000 hectaren "oude" en 5000 hectaren "nieuwe" tuinen). De palmboom heeft immers een zeer "veelzijdige" productie. Denk bijvoorbeeld aan de vruchten ervan, de dadels. De plaatselijke dadelsoort, de "Deglet Nour", is befaamd omdat ze bijzonder lekker is en enkel in Algerije en Zuid-Tunesië gekweekt wordt (60 % van de nationale dadelproductie wordt uitgevoerd). Het sap van de palmboom dient voor het stoken van een korte drank, “Tibarine” genaamd. Veel streekbewoners consumeren dit drankje stiekem omdat de consumptie van alcohol niet strookt met de voorschriften van islam. Palmboombladeren worden gebruikt voor het vervaardigen van meubels en manden terwijl het hout een bouwmateriaal is.

De oorsprong van de palmentuin

Nu kunnen we ons moeilijk inbeelden dat deze palmbomen in ver vervlogen tijden niet kenmerkend waren voor deze streek. Naar verluidt werden deze bomen "toevallig" geplant door reizigers afkomstig uit de Arabische Golf die onderweg naar zwart-Afrika waren. Deze nomaden zouden de stenen van de dadels die ze als proviand meebrachten op de grond hebben gegooid toen ze halt hielden. Omdat er op die plaatsen water was, groeiden daar de eerste palmentuinen.

Onk Jmel, het dorp van Star Wars

De route langs de oases leidt ook naar Tamerza, een stadje vlakbij Midès. Je kan er logeren in de schitterende Tamerza Palace, het aller-eerste charmante hotel van Zuid-Tunesië (zie tekstkader). Tamerza bezit ook indrukwekkende watervallen. Onk Jmel bereik je na een tocht van ongeveer 45 minuten over een onverharde baan. De naam "kamelennek" verwijst naar de vorm van één van de rotspieken. Hier werd naar verluidt een scène uit de "The English Patient" ingeblikt. Deze plek spreekt tot de verbeelding: een zandvlakte met een adembenemend reliëf waar fata morgana’s voor je ogen dansen…. Ook de filmploeg van Star Wars streek neer in Onk Jmel, en op een aantal andere plaatsen van Zuid-Tunesië (zie vervolg van onze reportage). Voor deze legendarische sciencefictionfilm werd in 1976 een dorp van papier-maché opgetrokken te midden van de woestijn. Nu zijn de beroemde witte ronde huisjes een belangrijke plaatselijke bezienswaardigheid. Het is alsof Luke Skywalker en prinses Leia Organa op elk moment hun opwachting kunnen maken in deze fabelachtige omgeving…

Tamerza Palace

Langs een slingerende en steile onverharde baan die tijdens de Tweede Wereldoorolg aangelegd werd door de Duitsers, verrijst het schitterende gebouw van de Tamerza Palace. Het hotel ligt op 800 meter hoogte vlakbij het gelijknamige dorpje en opende in 1992 de deuren. Het was het allereerste Tunesische hotel dat resoluut voor charme en karakter koos. De bouwstijl en inrichting zijn traditioneel en elegant, de streekkeuken is overheerlijk en het zwembad oogt als een turkooizen lagune. Maar de grootste blikvanger van dit luxehotel is het schitterende uitzicht op de streek. Op de terrassen van de kamers en het restaurant geniet je van een prachtig uitzicht op de uitloper van de Grote Erg. Je ziet een berberdorp dat sinds 1969 verlaten is omdat de wadi het dorp blank gezet had. Nu hoeden herders hun schapen en geiten in het verlaten dorp en bij de waterloop. Voor veel hotelgasten is de Tamerza Palace een plaats om te overnachten tijdens een rondreis door de woestijn. Dit hotel is echter een uitgelezen plaats om ver van onze hectische levenswijze te herbronnen in een bijzonder rustgevend kader.