Afdrukken
Tweet

Frans-Polynesië

Tahiti, Moorea en Fakarava

Buiten een vulkanisch gebergte met hoge pieken zijn Tahiti en Moorea zeer verschillend van de Markiezeneilanden (zie Elders & Anders nr. 96). De twee eilanden behoren tot de archipel van de Genootschapseilanden en zijn niet meer zo ongerept en authentiek als het paradijsje van Jacques Brel. Op beide eilanden leven 20 keer meer mensen als op de noordelijker gelegen Markiezeneilanden. Toch zijn Tahiti en Moorea heel charmante eilanden omringd door een koraalrif, met een weelderige plantengroei, baaien en zwarte zandstranden. Fakarava behoort tot de Tuamotu-archipel en heeft een hoog postkaartgehalte met een kokosboom die over een idyllische lagune leunt, afgezoomd door een strand van wit of roze zand. De hele eilandengroep bestaat uit atollen met turkooizen water. Kortom, een stukje aards paradijs waar je maar al te graag wil blijven…

118 eilanden die tot 5 archipels behoren (de Tuamotu, Gambier, Genootschapseilanden, de Markiezeneilanden en de Australeseilanden) vormen samen de gewezen EFO (Etablissements français d’Océanie) die sinds 1957 Frans-Polynesië noemen. De eilanden ontstonden door lekken van magma in de aardkorst op 4.000 m diepte in de zee. Er werden vulkanen gevormd, sommigen doofden uit en vervolgens ontstond een riem van koraal terwijl de berg in de zee wegzakte. Het enige dat na verloop van tijd nog zichtbaar was, waren turkooizen lagunes beschermd door een koraalrif (als de Tuamotu-eilanden). Tahiti en vooral de Markiezeneilanden (die geen koraalrif hebben, zie Elders & Anders nr. 96) zijn recenter, want het gebergte van vulkanische oorsprong is nog altijd duidelijk zichtbaar. Eind 18de eeuw werd de naam Polynesië voor het eerst officieel gebruikt op de kaarten om de talloze eilandjes aan te duiden die werden ontdekt door bekende ontdekkingsreizigers. Deze grote namen waren ontgoocheld dat het mythische grote “continent” van het zuidelijke halfrond niet bestond, maar in werkelijkheid een allegaartje van piepkleine eilanden was. Hoewel de archipels niet de verhoopte rijkdommen prijsgaven, spraken ze snel tot de verbeelding. De verhalen van Rousseau over de mythe van de “Goede Wilde” en reisverhalen van zeelui over paradijselijke landschappen en beeldschone inheemse vrouwen deden de verbeelding van menig Europeaan op hol slaan. Anno 2006 veranderde er weinig: voor velen onder ons staat Polynesië nog steeds voor de ultieme, en vaak onbereikbare, droombestemming. Een goede indruk zo blijkt, want het aantal toeristen dat er jaarlijks neerstrijkt is beperkt: een gemiddelde van 200.000 bezoekers. Ondanks dit bescheiden cijfer is het toerisme de eerste inkomensbron van de eilanden sinds de stopzetting van de Franse nucleaire proeven die ondanks hun omstreden karakter gepaard gingen met veel overheidssteun. De productie van parels, visvangst en landbouw volstaan niet om de levensstandaard van de bevolking boven de armoedegrens te houden en de steun van de Franse overheid is onontbeerlijk voor de archipels. Polynesië is een TOM (Territoire d’Outre-Mer) dat een grote onafhankelijkheid geniet, behalve op het gebied van de defensie en justitie. Het gebied wordt geleid door een president, bijgestaan door een “Conseil des Ministres” (ministerraad) en een verkozen wetgevende vergadering. Sinds 2005 is Oscar Temaru, een voorstander van de onafhankelijkheid van Polynesië, president. Hij verving Gaston Flosse die volgens de meeste Polynesiërs te lang aan de macht bleef terwijl de bevolking hunkerde naar meer veranderingen en niet zozeer naar de onafhankelijkheid. Achter het idyllische imago schuilt vaak een minder rooskleurige werkelijkheid, maar ondanks de bestaande problemen is Polynesië een oase van rust. Op Tahiti leeft bijna 4/5 van de Polynesische bevolking en op dit eiland zijn er periodes van sociale onrust veroorzaakt door de werkloosheid en stakingen die het leven in de hele archipel lam leggen. Tahitianen zijn gelukkig een bijzonder “cool” volk, soms een beetje te ontspannen voor Europeanen en Amerikanen voor wie rendement en stiptheid vanzelfsprekend zijn. In Polynesië blijven de mensen ondanks hun problemen glimlachen. Alle Popaas (niet-Polynesiërs) die op Tahiti leven zijn eensgezind: hoewel het leven er aangenaam is, gaan ze graag naar de Tuamotu-archipel en andere minder bevolkte eilanden waar het heerlijk rustig is… Op Fakarava (Tuamotu-eilanden) hoor je dan weer hetzelfde verhaal als op Hiva Oa (Markiezeneilanden): de plaatselijke jongeren dromen van neonlicht, discotheken, fastfood en MP3-spelers…


De Tahitianen

Ze zijn naar verluidt de “Parijzenaars” van Polynesië, leven in en consumptiemaatschappij en hebben enkel hun belangen voor ogen (de bewoners van de andere archipels hebben de indruk het vijfde wiel aan de wagen te zijn), maar de Tahitanen zijn hun tradities en bijgeloof niet vergeten. Schijn bedriegt, want ze zijn verknocht aan hun gewoontes die soms “evolueerden”. Ze geloven nog steeds in de geneeskrachtige werking van planten, bovennatuurlijke krachten en eeuwenoude rituelen. Jonge koppels begraven nog steeds de placenta van hun pasgeboren baby en planten er een boom op die samen met het kind groeit en het uiteindelijk overleeft. De boom is een soort gedenkteken voor het (nieuwe) leven. Deze traditie is zo levendig dat de verpleegsters van de kraamkliniek de nieuwbakken papa’s een speciaal zakje meegeven wanneer ze na de bevalling huiswaarts keren. Tahitianen bezoeken geregeld de traditionele genezers die hun gave naar verluidt erven, maar die vooral een grondig kennis hebben van de geneeskrachtige eigenschappen van de planten. Meestal moet je deze genezers niet betalen, maar ze aanvaarden wel “schenkingen” (vaak voedsel). Als je langs de weg een groot aantal (slordig) geparkeerde wagens opmerkt dan ben je wellicht in de buurt van een genezer of kerk. 65 % van de Tahitianen is Maohi, 16 % is halfbloed, 5 % is van Chinese origine en de overige 12 % is een groep bestaande uit de “Popaas” (Fransen afkomstig van Europa en andere blanke niet-Polynesiërs). Deze immigranten kwamen 4 generaties geleden naar Tahiti om er in de plantages te werken en zijn landbouwers en handelaars. Nu zijn de meeste winkels eigendom van Chinese handelaars die een van de rijkste bevolkingsgroepen van het eiland vormen. Zij kregen de afgelopen jaren concurrentie van nieuwkomers (Europeanen en Indiërs) en dit deed de prijzen dalen voor de consumenten. Een tweede immigratiegolf bracht heel wat “specialisten” en vooral koks naar Tahiti. Zij werden vaak chef-koks in Chinese restaurants die tot de plaatselijke cultuur waren gaan behoren en hun authentieke smaken lieten verwateren…

Wist je?

Dat voetbal niet de nationale sport is (2de plaats), maar races met prauwen. Tot voor kort was de viering van 14 juli (de Franse nationale feestdag) in Tahiti de aanleiding om gedurende 2 weken te feesten en Polynesische “spelen” te organiseren: speer- en steenwerpen en natuurlijk races met prauwen. Alle bewoners van het Zuiden kwamen toen naar Papeete en logeerden met hun familie en huisdieren in de scholen. Nu feesten de Tahitianen slechts 2 dagen in de hoofdstad die ondertussen te groot en te dicht bevolkt is geworden. Ze wonen er enkel de prauwenraces bij die nu heel het jaar door worden georganiseerd.


Tahiti, eiland en “hoofdstad”

De ontdekkingsreizigers verkennen deze eilanden in de tweede helft van de 18de eeuw. Samuel Wallis, een Brit, kwam als eerste aan op Tahiti (1767), een jaar later gevolgd door de Fransman de Bougainville en tenslotte de beroemde kapitein Cook (1769) die er in een periode van 8 jaar, 2 keer aan land ging. Toch schonk koning Pomare V op 29 juni 1880 zijn land aan Frankrijk na de nederlaag van de Polynesiërs (1847) en een periode van protectoraat die 33 jaar duurde. Met 151.000 inwoners en 1.042 km2 is Tahiti het belangrijkste van de Genootschapseilanden waar 85 % van de bevolking van Frans-Polynesië leeft. Op dit eiland bevinden zich ook “hoofdstad” Papeete en de enige internationale luchthaven. Twee elementen die samen goed zijn voor het gros van de economische activiteit van de 5 archipels. Tahiti bestaat uit 2 eilanden en oogt gelukkig niet als een industriezone. Vanuit het vliegtuig zie je de bedrijven, luchthaven, haven en huizen van Papeete met voorsteden tot de bergflanken reiken. Hoe verder van de hoofdstad, hoe minder gebouwen en hoe weelderiger de natuur in het centrum van het “grote eiland” (Tahiti Nui) en bijna heel Tahiti Iti (het kleinste van de eilanden ten oosten van Tahiti Nui). Vulkanisch gebergte met pieken van 2.241 m (de hoogste van Polynesië) neemt een groot deel van de oppervlakte van de eilanden in. De smalle kuststrook is de enige plaats waar mensen kunnen leven. Omdat de lagune smal is, zijn de zwarte zandstranden er minder idyllisch als op de atollen van de Tuamotu-eilanden. Er zijn weinig hotels met paalwoningen (zoals je op Bora Bora ziet) en de mooiste boten gaan voor anker voor de weinige stranden met wit zand en turkooizen water.

PAPEETE, DE ENIGE “ECHTE” STAD VAN POLYNESIË

Ondanks 120.000 inwoners oogt Papeete niet als een echte grootstad met haven en luchthaven. De kades zijn aangenaam (aangelegd als een boulevard om te wandelen) en de Faa’a-luchthaven is discreet. Er zijn geen hoge gebouwen en het kleine stadscentrum groeide rond de markt en winkels. Daarnaast ligt de “administratieve” wijk met koloniale gebouwen en goed onderhouden grasperken. Wat wel aan een echte stad doet denken is het drukke verkeer tijdens het spitsuur en de verlaten straten ’s nachts…. De levensstandaard op Tahiti is, ondanks economische problemen, hoger als op de andere eilanden. Hier rijden BMW’s, Mercedessen en andere luxueuze wagens (de eigenaars zijn vaak Chinezen, zie tekstkader over de Tahitianen) en het aantal wagens steeg zo spectaculair dat rijden op sommige tijdstippen een echt probleem is. Kortom, steeds meer eilandbewoners vertrekken thuis om 6 uur ’s morgens om vlot naar hun werk te rijden en er een gratis parkeerplaatsje te vinden (zeer zeldzaam in Papeete)! Er veranderde het afgelopen decennium heel wat op het gebied van de veiligheid. Na de rellen van 1987 en 1995 die de stad in lichterlaaie zetten, werden de winkeliers die slachtoffers waren van plunderaars, verplicht om hun zaken te beschermen met metalen rolluiken. Vroeger kon je ’s avonds de uitstalramen bewonderen, maar nu ga je best niet meer wandelen na het sluitingsuur van de winkels (zeer vroeg om 18 u). De belangrijkste bezienswaardigheden van Papeete liggen in de buurt van de haven waar de cruiseboten aanleggen: de meeste toeristen die de stad bezoeken zijn de passagiers van deze schepen. Toeristen moeten enkel de boulevard oversteken om de markt, kathedraal en mooie gebouwen van de administratieve wijk te ontdekken. Het stadhuis kan altijd op veel bijval rekenen. De recente constructie (15 jaar) is een (grotere) en fotogenieke replica van het koninklijk paleis van de Pomare. De zetel van de regering is authentieker en ingericht in een mooi koloniaal gebouw.

Tijdens het bewind van Gaston Flos werd dit gebouw “ Maison du Peuple” (het huis van het volk) genoemd omdat de staatskas moest opdraaien voor de dure levenswandel van het voormalige staatshoofd. Naar verluidt zat er een secretaresse aan elk raam van het gebouw: gezien het grote aantal vensters moet dit een zeer dure gril zijn geweest…. De kleine gele kathedraal werd onlangs gerestaureerd na meerdere “bezoeken” van vandalen. Het eenvoudige gebedshuis is geen omweg waard en staat in het hart van het handelscentrum bij het busstation, het Musée des Perles (geopend door de belangrijkste juwelier) en de “Amerikaanse ambassade” de bijnaam van het plaatselijke McDonald’s-restaurant. De overdekte markt is wel een uitgebreid bezoek waard. Dit is trouwens de belangrijkste bezienswaardigheid van Papeete en je ontdekt er vreemde groenten, natuurlijke producten met geneeskrachtige eigenschappen (bijvoorbeeld monoï en de noni, zie Elders & Anders nr. 96), de streekgerechten die de mensen hier als meeneemmaaltijd verorberen (i.p.v. hamburgers en broodjes) en andere onbekende voedingsmiddelen. Op de eerste verdieping ontdek je de plaatselijke ambachten (en souvenirs om mee naar huis te nemen) en befaamde tatoeëerders. Dit zijn echte kunstenaars die van top tot teen bedekt zijn met tekeningen. Tatoeages zijn zeer trendy en bijna alle Polynesiërs (mannen en vrouwen) hebben er minstens een. Het tatoeëren van een armband op de bovenarm duurt ongeveer anderhalf uur en kost zo’n €40. Bezoekers verblijven niet in het stadscentrum. De meeste hotels liggen aan weerszijden van de luchthaven in een voorstad ten westen van Papeete. In het oosten bevinden zich een aantal etablissementen aan de weg langs de kust richting Tahiti Iti, de door ons gekozen reisweg…

HET EILAND ROND...

Een dag volstaat om het geasfalteerde weggennetwerk van Tahiti te verkennen, je rijdt enkel langs de kust en de maximumsnelheid is ongeveer 120 km/u. Het bergachtige en regenachtige centrum van het eiland heeft een weelderige plantengroei en is enkel met een terreinwagen en te voet toegankelijk. Wandelaars ontdekken er reusachtige planten, watervallen en een netwerk van lavagrotten waarin het water van de rivieren stroomt (zeer lawaaierig, op de hoogtes van Hitia). Stevig schoeisel, een waterdichte poncho en muggenmelk zijn hier noodzakelijk…

Het oosten

De baan van het oosten zoomt de kust af en loopt door een zeer verschillend landschap dat een combinatie is van zwarte zandstranden afgezoomd met kokosbomen (met zwart zand) en zones die ogen als ongerepte, rotsachtige Bretoense kusten. Voorbij de mirador van Tahara’a, van waar je van een mooi uitzicht op Papeete en de woonwijken Pirae en Arue geniet, ligt de laatste bezienswaardigheid voor je de hotels van de westkust bereikt: Pointe Venus. Naast het meest geliefde openbare strand van het eiland, ontdek je hier meerdere “historische” monumenten als een vuurtoren (1867) die als een Maya-tempel oogt en die nog altijd wordt gebruikt (een vrouwelijke vuurtorenwachter controleert de installaties dagelijks voor zonsondergang) en meerdere gedenktekens die aan de komst van Cook, de eerste protestantse missionarissen en de opstandelingen van de Bounty herinneren. Er groeien urus, de beroemde broodbomen waarvan de gekookte of gefrituurde vrucht voor de Polynesiërs een aardappel vervangt. Verderop liggen baaien met verlaten stranden. De inhammen zijn vaak “spots” van surfers, want hier ligt het koraalrif 15 m onder het wateroppervlak en beuken de golven tegen de kust. Dit onstuimige zeewater “bevoorraadt” ook de “Souffleur” (ter hoogte van km 21): soms zeer hoge waterstralen spuiten uit de “muil” van een grot uitgegraven in een rotswand onder de baan. Verderop vertrekt de weg naar Trois Cascades de Faaurumai die je van de kleine parking te voet bereikt. Er groeien reuzenbamboes, leven plaatselijke vogelsoorten terwijl met mos begroeide rotsen en een rivier voor een indrukwekkend landschap zorgen. Een mooie wandeling in het gezelschap van de muskieten! Onderweg merk je aan de huizen grote postbussen op die niet voor de briefwisseling dienen, maar om het brood te ontvangen. Deze “broodbussen” zijn een uitvinding van een Chinese familie die steenrijk werd door dagelijks brood te leveren aan gezinnen die op afgelegen plaatsen wonen en een “broodabonnement” betalen.

Tahiti Iti, “klein Tahiti”

Een istmus verbindt het grote eiland met het schiereilandje Tahiti Iti dat wellicht het mooiste stukje Tahiti is. Waarschijnlijk zag het grote eiland er voor de uitbreiding van Papeete even betoverend uit. Geen enkele baan loopt volledig om het eiland. In het noorden stopt de asfaltbaan 18 km van het haventje van Faratea terwijl de weg in het zuiden slechts 15 km lang is. De kliffen staan de aanleg van een ononderbroken baan in de weg. De oostkust is helemaal van de wereld afgesloten en de kinderen van Te Pari moeten per boot naar school. Twee banen eindigen op een verlaten en ongerept strand van zwart zand afgezoomd door de oceaan. Het strand van Teahupoo in het zuiden is een lievelingsspot van beroepssurfers, maar hier kom je weinig toeristen tegen. Jammer, want Tahiti Iti is een oase van rust met een weelderige plantengroei en een landschap dat ondanks een top van 1.332 m “vlakker” is dan het naburige eiland. Buiten enkele dorpjes, zones met fruit en “tiare” (de beroemde bloem die dient voor de extractie van de monoï), schitterende flamboyanten, kokosbossen voor de productie van kopra en weelderige plantengroei op de kliffen is Tahiti Iti een verlaten stukje aarde. Hier kan je naar hartelust wandelen naar de petrogliefen van de Vaiote-rivier, de grot van Vaipoiri en een van de vele marae (plaats waar de Polynesiërs hun rituele gebruiken voltrokken) als Nuutere ontdekken dat 10 jaar geleden werd gerestaureerd.

Het zuiden en westen…

Bezoek na je terugkeer van het schiereiland zeker het Musée Gauguin en de naburige botanische tuin. De Jardin Botanique is interessanter als het museum (zeker als je dat van Hiva Oa bezocht in de Markiezenarchipel waar de schilder stierf) waar enkel replica’s hangen. Gauguin verbleef 2 keer op Tahiti: het eerste verblijf in Mataiea (van 1891 tot 1893, in de buurt van het huidige museum) was een gelukkige periode terwijl het verblijf in Punaauia, aan kilometer 12,50 ten zuidwesten van Papeete, veel meer bewogen was. Van 1897 tot 1899 schilderde de artiest een zestigtal doeken, maar het was een donkere periode van ziekte, armoede en schulden. Na de dood van zijn dochter probeerde hij zelfmoord te plegen. De huizen waar hij woonde bestaan niet meer en dit kleine, en iets te “schoolse” museum is een eerbetoon van Tahiti aan de beroemde artiest. Het naburige restaurant is een uitstekend adresje. Enkele kilometers verderop wijst een verkeersbord de richting van de Sources Vaima aan. Doe als de Tahitianen: trek je badpak aan en dompel je onder in deze bronnen die naar verluidt een “zuiverende” werking hebben op het organisme. Waarheid of volksgeloof: de Sources Vaima is vooral tijdens het weekend een topbestemming voor Tahitiaanse gezinnen die er de dag doorbrengen met picknick en biertjes. De weinige toeristen vragen zich verbaasd af waarom de eilandbewoners er hun haar met shampoo wassen als het water daadwerkelijk zo zuiver is…

In Mataiea ontdek je de kerk van koraalbeton en een farmaceutisch bedrijf van Amerikaanse mormonen die de geneeskrachtige eigenschappen van de noni ontdekten. Dit vruchtje groeit overal en lijkt op een citroen met bulten. De mormonen installeerden hun fabriek aan de bron. Enkele dorpelingen werken in het bedrijf, maar zij moeten zich aan de ijzeren discipline van de mormonen plooien. Door het grote succes werd de productie opgedreven en nu leeft een aantal eilanden (de Markiezeneilanden bijvoorbeeld) bijna uitsluitend van de noni-industrie…. Het strand van Papara, waar internationale surfwedstrijden worden georganiseerd, ligt bij Papeete en het dorp strekt zich over meerdere kilometers uit met scholen, kerken met begraafplaatsen, supermarkten, enz. Er worden hanengevechten georganiseerd die toegelaten zijn zonder te wedden (maar iedereen gokt er lustig op los) en als de dieren niet uitgerust zijn met een mes. In deze zone van de westkust is de lagune meer uitgestrekt en meer turkoois als elders. Her en der verkopen vissers hun vangst aan de weg. Een mooi tuintje scheidt de grotten van Mara’a in de klif van de baan. Je kan er pootje baden in de bassins en de “pagodes” bewonderen, kleine rode bloemen aan een het uiteinde van een lange stengel… In Punaauia verschijnen er opnieuw hotels. De luchthaven van Faa’a is kortbij en iets lager dan de Méridien, boven een van de weinige zandstranden van het eiland staat het Grand Musée de Tahiti (en de eilandjes Te Fare, Lamenaha). Naast de tijdelijke tentoonstellingen ontdek je er 4 zalen over de geschiedenis, de natuur, de cultuur, het sociale en religieuze leven van de Polynesiërs. Een prachtige plek om je bezoek te beginnen en/of te eindigen…

Het woonwagen-fenomeen

Sinds de stopzetting van de nucleaire proeven en het wegvallen van de bijbehorende economische activiteit, spoort de regering de bevolking aan om nieuwe beroepen te creëren. Meerdere eilandbewoners transformeerden hun bestelwagens in mobiele keukens. Aanvankelijk zochten ze een plaatsje aan de place Vaiete, aan het begin van de promenade langs de kust waar ze algauw elke avond een vaste stek veroverden. Restauranthouders hebben deze formule uitgebreid (en elders op het eiland geëxporteerd) en nu kan je na zonsondergang aan de plastic tafeltjes de meest populaire gerechten proeven: gebarbecuede kip, steak met friet en chop chow. De zaken worden hier de “woonwagens” genoemd en zijn zeer succesvol. Het grote “wapen” van de eigenaars in de concurrentiestrijd en om steenrijk te worden is: de overheerlijke saus gemaakt met boter of veredelde ketchup met veel look, peper en suiker. Alle gerechten, zelf de Chinese, worden met een flinke portie van deze lekkernij geserveerd. Een andere reden van dit succes: de prijzen zijn hier goedkoper als in de klassieke restaurants: ongeveer €10 voor een enorme portie.


Moorea

Moorea is genoemd naar de krijger “Lézard jaune” (gele hagedis) en de geschiedenis van het land is onlosmakelijk verbonden met Tahiti en de Pomare-dynastie. Tijdens oorlogen gebruikten de koningen en clans van Tahiti, Moorea als schuilplaats als ze het conflict dreigden te verliezen. Ook hier ging Samuel Wallis (en niet Cook) als eerste aan land in 1767. Andere ontdekkingsreizigers en protestantse missionarissen volgden in zijn kielzog. Moorea maakte later deel uit van het Franse protectoraat en werd vervolgens (als Tahiti en de andere archipels) Frans grondgebied. Moorea ligt 17 km (10 minuten vliegen en 6u20 zwemmen) van Tahiti. Vanuit de lucht gezien oogt het vulkanisch eiland van 132 km2 als een driehoekige punt van een silex met twee baaien in het breedste stuk (het noorden) en bergketen waarvan 9 pieken 1.208 m hoog zijn. Er is maar 1 baan rond het eiland, een weg naar de Belvédère en een zestal andere (vaak zandwegen) die door een kloof of op een deel van de bergflanken slingeren. De meeste hotels vind je in het noorden tussen twee baaien (beschut voor de wind) en iets meer in westelijke richting. Het toerisme is de voornaamste werkgever van Moorea, maar de ananasteelt is de belangrijkste economische activiteit van het eiland met een productie van 350.000 ton per jaar. Het overgrote deel van deze productie dient voor het maken van ananassap, maar ook van likeuren en andere alcoholische dranken. “Tahiti Drink” wordt in een verpakking van 1 l. verkocht en is zeer populair bij jongeren ondanks een alcoholgehalte van 10 %. Het aantal verkeersongevallen ’s avonds en tijdens de weekends neemt trouwens zorgwekkende proporties aan. Denk nu niet dat rijden op Moorea gevaarlijk is: er zijn geen files als in Papeete en de rijstijl is er eerder ontspannen (als de plaatselijke bevolking).

HET EILAND ROND

De baan om het eiland is amper 60 km lang. Een bezoek aan Moorea duurt niet lang. Meestal vertrek je aan de Baie Opunohu waar de Rotui (899 m, een aanrader voor ervaren klimmers) boven uittorent. Op de zonovergoten flank van de gewezen caldeira zijn er ananasplantages en de vissers vangen er met veel geduld “ature”, een begeerde rode vis. In deze diepe inham werd “The Bounty”, de 3de versie van de beroemde muiterij-film, met Mel Gibson ingeblikt ondanks het feit dat de gebeurtenis ergens tussen Tahiti en de Tonga-eilanden plaatsvond… Geheel naar het voorbeeld van de legendarische “Mutiny on the Bounty” met Marlon Brando werkten een aantal eilandbewoners mee aan deze Hollywoodproductie. Achterin de baai vertrekt een smalle weg naar de “Belvédère” in het weelderige bos met reusachtige varens. Onderweg rijd je voorbij een “lycée agricole” (een landbouwschool) met studenten afkomstig van alle eilanden. Naar verluidt herken je de slaapzaal van de meisjes aan de tralies voor de ramen (om nachtelijke bezoekjes van jongens te verhinderen, een hele geruststelling voor de ouders). Voor je het “Belvédère” bereikt, ontdek je de verlaten marae van Titiroa met de overblijfselen van 3 graven en de stenen rugleuningen van de koninklijke tronen. Het gewezen heiligdom is nu verlaten, maar de muurtjes en platformen van donkere steen en de schitterende “mape” (tropische kastanjebomen waarvan de bewoners het fruit eten) verlenen de vindplaats een mysterieuze trots.

Op het hoogste punt van de weg, ongeveer in het centrale deel van het eiland, geniet je van een indrukwekkend uitzicht op 2 baaien van elkaar gescheiden door de Rotui begroeid met bananenplantages en velden waar ananas, noni’s en rietsuiker groeien. De meeste kokosplantages van Moorea dienen niet meer voor de productie van kopra. Het is een hard labeur en de meeste eilandbewoners verkiezen een job in de ontluikende toeristenindustrie. De werken voor de aanleg van een reusachtige 18-holes golfterrein zijn momenteel volop bezig. Bedoeling is een Amerikaans en Japans publiek aan te spreken vanwege de geografische ligging (Europa ligt verder). Let op: rond de stammen van de mape en kokosbomen hangt vaak een metalen ring. Door dit gladde oppervlak kunnen de ratten niet naar het fruit klimmen om de vruchten leeg te zuigen! Paopao, de “hoofdstad” van Moorea nestelt zich in de Baie de Cook. Deze naam is niet echt gepast, want de beroemde kapitein ging voor anker in de naburige baai… Paopao groepeert de bijna volledig dienstensector van het eiland: banken, winkels (waar vooral souvenirs en pareo’s worden verkocht), hotels en zelfs de “Tahiti Drink”-fabriek. Voor de bouw van de luchthaven op het meest noordoostelijke punt moest land worden gewonnen op de lagune. Nu is het tijd voor de verkenning van de zuidkust. Net voorbij de luchthaven klimt de weg en onderweg geniet je van een bijzonder fotogeniek uitzicht op de paalwoningen van de Sofitel in de turkooizen lagune. Het hotel wordt momenteel verbouwd en is gesloten, maar ligt op het mooiste plekje (en strand) van het eiland. Enkele kilometers verderop bereik je Vaiare, de haven van de ferryboten, aan de voet van de berg. Het is hier vooral druk op het spitsuur als zo’n 500 pendelaars elke morgen inschepen om in Papeete te gaan werken te midden van een kleine markt. “Chez Pauline”, in Afareiatu is wellicht het meest bekende pension van het eiland, ingericht in een charmante koloniale woning. Het etablissement was in de jaren 1960 een van de eerste waar reizigers konden logeren. In het onlangs gerestaureerde pension met enkele kamers geniet je op zondag van een Polynesisch buffet dat zeer geliefd is bij de eilandbewoners (je reserveert best een tafel). Je proeft er van gerechten gebakken in een traditionele oven: een gat gegraven in de rotsen dat tijdens het koken wordt afgesloten met een vulkanische steen. Het plaatselijke kerkhof naast de kerk is vreemd genoeg “weinig bevolkt” omdat veel eilandbewoners liever in hun tuin worden begraven. Dit zal binnen afzienbare tijd voor problemen zorgen en er bestaan plannen om een crematorium te bouwen…

Tussen Maatea en Vaiane is er een dubbel koraalrif met inhammen waar de vaak indrukwekkende golven doorrazen naar de stranden die spots zijn voor surfers. De vissers gebruiken het dubbele koraalrif om vallen te installeren op minder dan een meter diepte. Ze gooien hun netten ’s morgens uit en halen hun vangst enkele uren later op… Haapiti is de andere toeristische trekpleister van het eiland met restaurants (zelfs op het strand) bij de lagune waar het zeer aangenaam lunchen is. Hier kan je ook uit de bol gaan in de enige discotheek van Moorea en in souvenirwinkeltjes snuisteren. De reden voor deze “concentratie” van voorzieningen voor toeristen: het Club Med-dorp dat ondertussen de deuren sloot. Voorlopig hangt er geen heropening in de lucht en veel handelaars moesten de deuren sluiten. Hier kan je ook het Tiki Théâtre Village bezoeken, een pretpark waar je bijvoorbeeld traditionele Polynesische dansen kan bijwonen. Andere populaire bezienswaardigheden zijn de dolfijnen van het Moorea Dolphin Center (op het domein van het hotel InterContinental) met klein hospitaal voor zeeschildpadden. Er zijn programma’s voor volwassenen en voor kinderen (alleen of met hun ouders) met een halfuurtje uitleg over de activiteiten van het centrum. Vervolgens mogen de bezoekers 30 minuten zwemmen met een van de dieren dat zich laat strelen. De kust van het noordwesten (waar zich de meeste “resorts” bevinden) is het eindpunt van de rondrit van Moorea. Op het eiland zijn weinig monumenten, culturele en architecturale bezienswaardigheden. Bezoekers komen hier genieten van de hotelstranden aan de lagune en wandelen in de grandioze landschappen. Je kan wel een aantal eenvoudige kerken bezoeken. Over deze gebedshuizen bestaan tal van anekdotes waarover de gelovigen bekvechten. Volgens een van deze verhalen waren er meer protestanten omdat de protestantse missionarissen eerst op Moorea aankwamen. In Papetoai verving de dominee de miswijn door kokossap en toen zijn katholieke concurrent echte wijn ging gebruiken, bekeerden veel protestanten zich naar verluidt… Deze verandering van “god” was geen probleem voor de Polynesiërs wier voorouders polytheïst waren. “Nu is er slechts 1 god, maar bestaan er 10 godsdiensten”, aldus de eilandbewoners die de humor van de situatie inzien. Protestanten, adventisten, katholieken, moslims, boeddhisten, baptisten hebben allemaal een tempel of een kerk: een zoveelste bewijs dat de Polynesiërs zeer tolerant zijn.


Fakarava in de Tuamotu-archipel

Met 1.120 km2 is Fakarava de tweede grootste atol van de Tuamotu-archipel die er 77 telt. Ontdekkingsreizigers waren bang van deze eilandengroep omdat het er zeer moeilijk varen was. Fakarava bestaat uit lage ringvormige koraaleilanden (die allemaal op elkaar lijken) rond een uitgestrekte turkooizen lagune. De Spanjaard Quiros ontdekte het eerste koraaleiland in 1605. Het gebrek aan reliëf van de Tuamotu-archipel toont aan dat dit de oudste eilanden van Polynesië zijn: de vulkanen zijn helemaal onder water verdwenen en enkel de ring van koralen is nog zichtbaar. Op sommige plaatsen zijn er engtes waar de vaak sterke stromingen vrij spel hebben, maar deze openingen zijn zeer nuttig: het laat de vernieuwing van het water van de lagune toe en de boten kunnen er doorvaren. Bij gebrek aan deze natuurlijke openingen moesten de bewoners vaargeulen (hoa) graven. De atol “overleeft” immers door de aanvoer van koraal en wier die deze kwetsbare eilandjes “verstevigen”. Toch zakt het ringvormige koraaleiland verder in de oceaan weg en is het gedoemd om te verdwijnen. Volgens een aantal bronnen moesten deze eilandjes door klimatologische veranderingen van de afgelopen jaren en uitzonderlijk hoge golven meerdere centimeters kust prijsgeven. Een bijzonder alarmerend bericht als je weet dat de “landstrook” van een atol als Fakarava maximum 300 m breed is (met koraalrif)… Fakarava was tot eind 19de eeuw de “hoofdstad” van de archipel met amper 500 inwoners in de twee dorpen die de atol telt. De gemeenschappen liggen aan de openingen in het rif in het noorden en in het zuiden. Er bestaat geen baan tussen beide dorpen, want de smalle strook van zand en koraal met kokosbomen en kleine exotische bomen staat op verschillende plaatsen blank.

Vanuit het vliegtuig zie je dat deze “zandstrook” een onregelmatige rechthoek vormt rond een lagune waar naar verluidt plaats genoeg is voor heel Tahiti. Dit enorme natuurlijke zwembad (60 km lang en 25 km breed) met motus (koraaleilandjes) en concessies van parelkwekers zal binnenkort een “Biosfeerreservaat” van de Unesco zijn vanwege de biodiversiteit. In afwachting van deze titel is de atol een paradijs om te duiken en te snorkelen: amper een meter onder het wateroppervlak kan je manta’s, haaien, Napoleonvissen, chirurgijnvissen en andere kleurrijke vissoorten gadeslaan. Rotoava (in het noorden) is het belangrijkste en meest bevolkte dorp: bij de luchthaven (een hutje met een kleine baan) en er is een weg van een twintigtal kilometer. Deze baan leidt naar de Passe Nord dat 1 km breed is en de belangrijkste excursie is aangeboden door het enige hotel en de pensions. Andere “uitstap” is een bezoek aan Tumakohua, het dorp in het zuiden. De vroegere “hoofdstad” is enkel per boot bereikbaar (ongeveer 2 uur varen vanuit de luchthaven) en tijdens je bezoek kan je picknicken op een motu met roze zand, de vissen voeren of ermee gaan zwemmen. Er zijn straten noch bezienswaardigheden (behalve een kapel opgetrokken met een mengeling van cement en koraal), maar het oord is betoverend. Twee van de 3 pensions zijn ingericht in bungalows aan het water zonder telefoon (de komst van het enige Polynesische gsm-netwerk is naar verluidt voor binnenkort) noch televisietoestel. Hier waan je je op het verlaten eiland van Robinson Crusoë. De plek is bijzonder geliefd bij duikers, zij zijn immers de enigen die zich hier een week lang kunnen bezighouden. Als de wind te fel is, zijn de pendeldiensten met de boot problematisch en de mogelijkheid om je terugvlucht te missen is dus reëel…

Door de opening van hotel Matai Dream werd er vanuit Papeete een dagelijkse vlucht ingelegd naar Fakarava. Vroeger was hier enkel een handvol B&B’s en deze kleine bungalows zijn nu “pensions” (een tiental). Destijds was de productie van kopra de belangrijkste inkomensbron van Fakarava en de vele plantages van kokosbomen herinneren aan dit verleden. Deze eeuwenoude activiteit werd verdrongen door het toerisme en parelkwekerijen die de jongeren aanzetten om terug te keren na hun secundaire en universitaire studies in Papeete. Het bevolkingsaantal verdubbelde de afgelopen 20 jaar, maar toch leven er weinig verschillende families op Fakarava waar iedereen min of meer neef of nicht van elkaar is. Om huwelijken met bloedverwanten (en alle bijbehorende problemen) te vermijden, moeten de jongeren die de huwbare leeftijd hebben bereikt hun wederhelft op de andere eilanden zoeken… Parelkwekerijen zorgen voor het inkomen van een deel van de eilandbewoners, maar de sector maakte een crisis door. Van de 20 kwekerijen die in de jaren 1990 bestonden, overleefden er slechts 10. Het “gebouw” van dit type bedrijf bestaat meestal uit een hut op palen met een ponton of wat planken om de fuiken met de oesters op te halen. Verderop bereik je het hart van de lagune met een “fabriek” van paarlemoer, een productiefase die 2 jaar duurt!

Volgende stap is het enten van een miniparel waarrond het paarlemoer moet groeien, een onderneming die opnieuw 2 jaar duurt. Geduld is het sleutelwoord van de activiteit die destijds meer winstgevend was. Door de vele parelkwekerijen was er een overproductie en er zijn niet genoeg toeristen om het aanbod te verkopen. Veel parelkwekers werken nu ook als juweliers in een apart atelier waar ze hangers, oorringen, halssnoeren en andere soms zeer persoonlijke creaties vervaardigen. Bij Hinano, de eigenares van de gelijknamige kwekerij (Hinano Pearls) en voorzitster van de het plaatselijke comité voor toerisme, kan je het atelier en bijbehorende winkeltje bezoeken. Een interessante kennismaking in een schitterende omgeving! Picknicken op een motu is een andere populaire uitstap voor toeristen op Fakarava. De kapitein vist je lunch in het turkooizen ondiepe water en roostert de bereiding. In afwachting van de maaltijd kan je in een serene sfeer lezen, zwemmen en een dutje doen onder de kokosbomen. Kortom, puur genieten! Je kan deze ervaring overdoen op de onbewoonde landstrook in het noordwesten van de atol. Het droomdecor is hetzelfde, maar hier beschik je over nog meer ruimte om heerlijk te luieren, maar picknicken is verboden in deze beschermde zone. In het natuurlijke zwembad kan je snorkelen te midden van veelkleurige visjes terwijl de zeelui kleine langoesten vangen die zich als krabben verbergen in holtes die ze op de bodem van de lagune uitgraven. Er valt weinig neerslag op de atol en de weinige korte buien kregen de poëtische bijnaam “Pipi de souris” (muizenplasje) en zijn bijzonder verfrissend. Op Fakarava is er weinig te doen buiten lezen (of zelf een boek schrijven), zwemmen, van het landschap genieten en de plaatselijke lekkernijen proeven. Als het van de eilandbewoners afhangt, opent er binnenkort een tweede hotel terwijl bezoekers zich afvragen wat het nut is om de rust van dit stukje aards paradijs te verstoren.

Tahiti praktisch

HOE ERNAARTOE?

Vluchten naar/van Tahiti Air Tahiti Nui en Air France vluchten vanuit Parijs naar Papeete (Tahiti). Prijs: vanaf ±€1.200, taksen inbegrepen (prijs laagseizoen voor een ticket dat minstens 16 en maximum 30 dagen geldig is). De vlucht duurt een twintigtal uur (de heenvlucht duurt iets langer) met een tussenlanding in Los Angeles (ongeveer een uur).

Van eiland naar eiland reizen

•Met de boot: Een ferryboot vaart meermaals per dag van Tahiti naar Moorea (duur: ongeveer een uur). Hetzelfde traject met de snelle catamaran duurt ongeveer 30 minuten.

•Met het vliegtuig: -Kleine vliegtuigen van Air Tahiti (plaats voor een twintigtal passagiers) verzorgen meermaals per dag de “binnenlandse” vluchten Tahiti-Moorea (10 minuten, landen en opstijgen inbegrepen). Prijs: vanaf CFP4.200. -Air Tahiti vliegt dagelijks van Papeete naar Fakarava (op sommige tijdstippen zijn er zelfs 2 vluchten per dag op dinsdag, woensdag en zaterdag). Prijs: vanaf CFP17.700 voor een ticketje zonder retour. Info en prijzen: www.airtahiti.pf

FORMALITEITEN

Een paspoort (nieuw model met optische herkenning van tekens) dat 6 maanden na je terugkeer geldig is, want tijdens de tussenlanding in Los Angeles moet je langs de immigratiedienst en vervolgens in een transitruimte wachten. Je moet de groene kaart die je in het vliegtuig krijgt, invullen voor de landing op Amerikaans grondgebied.

MONEY, MONEY… Frans-Polynesië behoort niet tot de eurozone. De plaatselijke munt is de Polynesische frank (CFP). €1 = CFP119,33.

GEZONDHEID Er zijn geen verplichte inentingen en voorzorgsmaatregelen. Neem zeker muggenmelk en zonnecrème mee. Drink geen kraantjeswater, maar altijd flessenwater.

TIJDSVERSCHIL -11 u in de winter en -12 u in de zomer.

KLIMAAT

Polynesië heeft een paradijselijk imago, maar de zon schijnt niet altijd in het aards paradijs! Er zijn 2 seizoenen: een regenseizoen (november-april, maar het regent niet constant) dat warm, vochtig en vaak bewolkt is en een droog seizoen (van mei tot oktober) dat de beste periode is om naar Polynesië te reizen. De temperatuur van het water varieert weinig (van 25 tot 30°C).

OVERNACHTEN

- Tahiti

Het Radison Plaza is een van de grote hotels dat tot de hogere categorie behoort. De kamers zijn ruim en kregen een smaakvolle “design”-inrichting, in het restaurant geniet je van een uitzicht op de schitterende natuur en het hotel is op een zeer rustige plaats gelegen bij Pointe Vénus (ten oosten van Papeete). Er zijn schitterende duplex-suites (prijs: ongeveer het dubbele van een standaardkamer). Prijs: vanaf CFP21.000 voor een tweepersoonskamer, tel. (689)488888. Fax: (689)488889. Info en reserveringen: www.radisson.com/aruefrp Oudere etablissementen, in de buurt van de luchthaven met bungalows in paalwoningen: InterContinental (prijs: vanaf CFP30.000 voor een tweepersoonskamer, tel. (689) 865110. Fax: (689) 865130) en de Méridien (tel.: (689)470707. Fax: (689)470708. www.lemeridien.com). Beide hotels liggen ten westen van Papeete. Reizigers met een meer bescheiden budget kunnen in een aantal kleine hotels en pensions logeren. Adressen (en foto’s) op de officiële website van Tahiti (www.tahiti-tourisme.be).

- Moorea

•De twee mooiste hotels met kamers in paalwoningen zijn het InterContinental Resort (prijs: vanaf CFP32.550, ongeveer €305. Tel.: (0689) 551919. Fax: (0689) 551955. Website: www.mooreainterconti.com) en het Sheraton Moorea Lagoon Resort & Spa (aan een van de mooiste stranden. Prijs: vanaf CFP36.000, €303 voor een tweepersoonskamer. Tel.: (0689) 551111. Fax: (0689) 551155. Website: www.starwoodtahiti.com). Andere aanraders zijn het Sofitel (bij de luchthaven. Tel.: (0689) 550355. Fax: (0689) 564952. Website: www.accorhotels.com) dat in juni 2006 opnieuw de deuren opent en het mooie Pearl Resort & Spa (tel.: (0689) 551750. Fax: (0689) 551751. Website: www.pearlresorts.com). Prijs: vanaf CFP27.600 (ongeveer €226).

•Een aangenaam pension: Chez Pauline met 5 kamers (+ 5 bedden in de veranda) in een charmant koloniaal huis in Afareaitu, 3 km van Vaiare en 5 km van de luchthaven in een bergachtig gebied, maar dichtbij de zee. Tel.: (0689) 561126. Fax: (0689) 837121.

•Andere pensions en kleine hotels (zelfs een kampeerplaats): www.tahiti-tourisme.be en www.tahiti1.com/hotels/moorea-lodge-fr.htm

- Fakarava

• Hotel Maitai Dream is het enige 3*-etablissement van het eiland dat zeer charmant, comfortabel en ideaal gelegen is aan de lagune en 5 minuten van de luchthaven (het hotel verzorgt de transfers). 30 mooie bungalows aan een zandstrand met een uitstekend restaurant. Leuke bar met koloniale inrichting en gastvrije ontvangst. Een aanrader voor een huwelijksreis of voor een droomvakantie om helemaal tot rust te komen. Tel.: (689) 984300. Fax: (689)984301. Website: www.hotelmaitai.com. Prijs: vanaf CFO26.500 (ongeveer €220).

Pensions: •Tetamanu Village & Diving Center (in Tetamanu): 6 bungalows in de lagune met volpension (er is geen restaurant) en arrangementen voor duikers (zie tekstkader). Prijs voor een verblijf in volpension met transfers per boot van de luchthaven en dagelijkse excursies: vanaf CFP 35.000/persoon voor 2 nachten en vanaf CFP86.000 voor een verblijf van een week. Tel.: (689)439240. Fax: (689)427770. Website: www.tetamanuvillage.pf

•Tokeran Village (in de omgeving van Rotoava): 4 bungalows bij het water die niet luxueus, maar comfortabel en netjes zijn. Prijs (met halfpension): single, CFP12.000; tweepersoonskamer, CFP 22.000; driepersoonskamer, CFP30.000. Kinderen van 4 tot 12 jaar: CFP6.000. Tel./fax: (689)984109.

•Veheveke Village (in de omgeving van Rotoava): 2 bungalows in een kleine baai met strand. Elke kamer heeft een badkamer en toilet. Gratis fietsen en kajakken ter beschikking van de gasten. Prijzen in halfpension: CFP10.000 voor een single-kamer, CFP18.000 voor een tweepersoonkamer (en tot 5 personen: CFP30.000). Kinderen jonger dan 12 jaar: CFP3.000. Tel./fax: (689)984280. Website: www.pension-fakarava.com

•Vaiama Village (in de omgeving van Rotoava): hutjes (badkamer in een ander hutje) aan een lagune. Prijzen in halfpension: CFP10.600 voor 1 persoon, CFP18.000 voor 2 personen (en tot 4 personen: CFP33.000). Kinderen jonger dan 12 jaar: CFP5.300. Tel./fax: (689)984113.

BEZIENSWAARDIGHEDEN

Een individuele rondleiding (of met een kleine groep) aan boord van een minibus is de beste oplossing om de eilanden te verkennen (een dag volstaat). Plaatselijke touroperators (contact: in je hotel en het plaatselijke toerismebureau) kunnen wandelingen met een gids organiseren. - Tahiti Paradise Tours: tel. (689) 865110. Musée de Tahiti et des îles: open van dinsdag tot zondag van 9u30 tot 17u30. Toegangsprijs: CFP600. - Moorea Albert Transports: tel. (689) 552110/11 (ook verhuur van wagens en bromfietsen aan aantrekkelijke prijzen): rondrit van het eiland, bezoek aan de lagune en jeep safari… Moorea Dolphin Center: reservering aanbevolen (ter plaatse in het boetiekje van het centrum in hotel InterContinental en telefonisch. Zie “Overnachten”): Website: www.mooreadolphincenter.com - Fakarava Alle excursies (+ vissen en duiken) worden georganiseerd door Maitai Dream en de pensions. Een excursie per boot naar Tetamanu (bezoek aan het dorp en snorkelen met de haaien) en de Passe Sud + barbecue op een motu met roze zand: CFP10.800. De pensions bieden dit soort excursies en uitstappen om te gaan vissen ook aan. Bezoek aan een parelkwekerij: Hinano Pearls: tel.: (689)984151 (gsm: 716841).

DUIKEN IN FAKARAVA

Fakarava is een paradijs voor duikers. Als je niet logeert in hotel Maitai Dream (met duikcentrum) kan je terecht in 2 duikcentra van Rotoava (Ta Ava Nui Plongée: tel. 689-984250) en Tatamanu. Het Tetamanu Village Diving Center is een pension van de Passe Sud met duikcenter dat arrangementen aanbiedt met verblijf in volpension (7 nachten) met 12 duiksessies. Prijs: ongeveer €1.100/persoon (andere prijzen en formules “op maat” op aanvraag. Website: www.tetamanuvillage.pf). Klanten kunnen er duiken in een natuurlijk aquarium onder de palen die de kamers en het restaurant dragen. In de lagune kan je met kleine haaien zwemmen. Tijdens het duiken wachten je nog andere verrassingen zoals de “fosse aux cent requins” en “la grotte aux napoléons” en indrukwekkende scholen van kleurrijke vissen. Fakarava zal binnenkort worden uitgeroepen tot “Biosfeerreservaat” omdat de fauna van de oceaan en lagune uitzonderlijk rijk is.

NUTTIGE ADRESSEN

In Frankrijk: Tahiti Tourisme. Maison de "Tahiti et ses îles" Boulevard Saint-Germain 28. 75005 Parijs Tel: 0033-811 46 46 80 (prijs van een plaatselijk telefoongesprek). Fax: 0033-1 55 42 61 20 E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien. Website: www.tahiti-tourisme.be

Laatst aangepast op woensdag, 07 april 2010 09:59