Afdrukken
Tweet

REPORTAGE in FRANKRIJK

CanalReportage

De Camargue op het ritme van het water...

Of het nu met de auto is, te paard, op de fiets of zelfs met de boot, langs het Canal du Rhône in Sète of mooier nog langs de Petit Rhône: de Camargue is een streek die zich heel gemakkelijk laat ontdekken. Op het water gaat het weliswaar wat trager, maar het is bijzonder aangenaam dit vlakke land op die manier te doorkruisen. Zeker als je weet dat water toch een van de symbolen van de streek is... Bovendien kun je aan elke aanlegsteiger wel een mooie wandel- of fietstocht maken (je fiets neem je gewoon mee aan boord), al dan niet naar een van de vele bezienswaardigheden: Aigues-Mortes, het regionaal natuurpark de Camargue, Salin-de-Giraud, de duinen aan de kust, Les Saintes-Maries de la Mer,... Of misschien ga je wel helemaal tot in Arles, de beroemde stad uit de oudheid…

Dit ongerepte stuk aanslibbingsgebied heeft een lange haat-liefdeverhouding met water - het water van de moerassen, van de rivier de Rhône en van de zee… Door de natuurlijke ligging leek de streek voorbestemd voor de rijstteelt, maar het is een veel tragere activiteit die het gebied zijn naam gaf: het fokken van stieren en prachtige witte paarden, de ‘camargues’. Het waren in de eerste plaats de pelgrimstochten, de rijstteelt en de zoutpannen die zorgden voor het voortbestaan van de streek. Maar de naam roept vooral het beeld op van wilde kudden, stierengevechten en flamingo’s, het symbool van de streek, dat voor het grootste deel regionaal natuurpark is geworden en veel bezoekers trekt. Toch heeft de Camargue, naast het ecotoerisme dat heel belangrijk is voor de plaatselijke economie, nog andere troeven: cultureel, artistiek en historisch, want Arles en Aigues-Mortes liggen hier vlak bij. En vergeten we de charme van Les Saintes-Maries-de-la-Mer niet, de grootste aantrekkingspool hier in de buurt. De Camargue bestaat eigenlijk uit de delta van de Rhône die zich net voorbij Arles in twee splitst, waardoor dit merkwaardige gebied ontstond uit het slib van de rivier, door de zee uitgesleten strandwallen en lagunes. Water, wind en grote vlaktes zijn de constanten in dit landschap, waar vooral vogels (er zijn meer dan 300 soorten geteld), kikkers en verschillende zoogdieren wonen. Maar vergis je niet: dit landschap is helemaal aangelegd. Sinds 1860 is het de mens die het gebied, op de stranden na, met dijken, irrigatie- en draineringskanalen van de rivier en de zee heeft geïsoleerd. Daardoor kon men er ook kudden laten rondlopen (en dus vee telen) en zout winnen. Door de monding van de Rhône is het strand hier immens. In het oosten in Salin-de-Giraud en in het westen in de buurt van Aigues-Mortes liggen kustduinen en zilte of brakke meren. De zoetwatermoerassen, waar riet is aangeplant, en de weiden voor de stieren en paarden overstromen vaak in de winter. Zeekraal vervangt er het weidegras; er groeien tamarisken, jonge olmen en witte populieren. Daarnaast verandert het landschap in functie van de teelt: rijst in het oostelijke gedeelte en wijngaarden meer naar het westen toe.


Langs het Canal du Rhône in Sète en de Petit Rhône

Bij het verlaten van de basis van Lattes, vlak bij Montpellier, kan je met de huurboot de Lez afvaren tot de kruising met het Canal du Rhône in Sète, waar het richting Aigues-Mortes gaat. Geen mooiere plek om de nacht door te brengen dan deze ligplaats aan de rand van de walmuren die een grote rechthoek rond de stad vormen. Aigues-Mortes werd in de 13de eeuw door Lodewijk IX gesticht - zijn standbeeld staat er nog steeds op het marktplein. Zeven eeuwen later zijn de versterkingen er nog altijd: vandaag zijn ze een van de best bewaarde voorbeelden van middeleeuwse architectuur in Frankrijk. De Place Saint-Louis, met zijn terrasjes, restaurants en mooie 13de-eeuwse kerk Notre-Dame-des-Sablons is het hart van Aigues-Mortes. Op het plein vertrekken kleine steegjes in dambordpatroon naar de walmuren. Je ontdekt er de kapellen van de boetelingen (grijs en wit, 17de eeuw) en het kleine Museum voor Geschiedenis en Archeologie. Buiten de muren kom je tijdens een begeleide wandeling door de zoutpan, de oudste aan de Middellandse Zeekust, meer te weten over de productie van het ‘witte goud’ dat al sinds de Romeinen wordt gewonnen. Het parcours loopt verder over het kanaal tot Saint-Gilles. Je komt voorbij meren en moerassen. Houd even halt in Gallician en geniet van het landschap, maak een tripje met de fiets langs de D779 of ga op wandeling in de natuur (neem een gids mee, vertrek aan het meer van Scamandre. Tel.: +33 (0)4 66 73 52 05). De plezierhaven van Saint-Gilles is een tegenvaller. Je eerste indruk wordt bevestigd: het is hier troosteloos. En toch ontdek je op de (vrij lange) wandeling naar het historische centrum enkele mooie straatjes en, vooral, een prachtige middeleeuwse abdijkerk (11-12de eeuw). Wanneer je Saint-Gilles verlaat, heb je twee mogelijkheden: je kunt het kanaal verder afvaren naar Beaucaire of afslaan naar de Petit Rhône. Daarvoor ga je langs de enorme sluis van Saint-Gilles. Kies je voor de tweede optie, dan ga je naar het hart van de Kleine Camargue, helemaal tot het gehucht Mas des Baumelles, een paar kilometer van Les Saintes-Maries-de-la-Mer.

DE KLEINE CAMARGUE

De Kleine Camargue of ‘La Petite Camargue’ strekt zich uit ten westen van Les Saintes-Maries, maar het regionaal natuurpark is beperkt tot het gebied tussen de Petit Rhône en de Rhône Vif, die tijdens het Ancien Regime een kanaal is geworden, en loopt tot de zoutpannen van Aigues-Mortes. Je ontdekt dit gebied het best op een boottocht (er zijn verschillende organisatoren die afvaren in Port Gardian, in Les Saintes-Maries), ook al zie je vanop de brug niet zoveel: kudden paarden of stieren, een paar houten barakken en grote visnetten (de caluns, opgehangen aan een haspel). Dat is het zowat… Het interessantst is om een bootje te huren waarmee je de Petit Rhône helemaal tot Beaucaire kunt afvaren. Onderweg kun je hier en daar aanleggen en een paar interessante sites bezoeken. Andere plekjes bewonder je dan weer vanop het water (ze zijn ook over de weg bereikbaar): het Kasteel van Avignon, een voormalig jachtpaviljoen dat aan het eind van de vorige eeuw helemaal werd gerestaureerd, of Le Bac du Sauvage. Wil je naar Les Saintes-Maries, dan heb je een fiets nodig. Je kunt met het bootje immers niet op zee…


Les Saintes-Maries-de-la-Mer

Historisch gezien was de delta al tijdens de vierde eeuw v.Chr. bewoond: opgravingen bevestigen dat. Volgens de plaatselijke overlevering stond hier in Saintes een tempel uit Marseille, gewijd aan Artemis van Efese - een hypothese die niet met zekerheid bevestigd kan worden. Misschien gaat het wel om de prachtige kerk van Notre-Dame-de-la-Mer, een van de vele schatten hier. Het christendom maakte er een oratorium van (dat van Maximin), een kapel en later een bedevaartsoord, waardoor het kleine stadje fors uitbreidde maar ook ten prooi viel aan herhaalde aanvallen van piraten en Saracenen. In de 9de eeuw werd het opnieuw opgebouwd en kwam het onder voogdij van de Majoriens van Montmajour (11de eeuw) die er een echt fort van maakten (11-12de eeuw) waar de plaatselijke bevolking zijn toevlucht zocht. De oevers van de delta werden langzaam weggevreten door de zee en kwamen steeds dichter bij de stad. Het zoutgehalte steeg en was nefast voor de landbouw. De monniken trokken definitief weg. De stad en de kerk zouden dus langzaam opgeslokt worden door het water, maar de aanleg van de dijken besliste daar anders over. Lagunes, moerassen en bouwland werden ingedijkt. Vandaag denken we bij Les Saintes-Maries-de-la-Mer niet echt aan een badstad. Er zijn wel stranden en toeristische infrastructuur, waaronder een thalassocentrum, een camping en een plezierhaven, maar het stadje heeft de vastgoedexplosie kunnen afhouden – in tegenstelling tot de naburige dorpen, zoals la Grande-Motte met haar bedenkelijke piramidale, betonnen en gedateerde architectuur. De straatjes van Les Saintes hebben hun Provençaalse en schilderachtige karakter behouden, zelfs al krioelt het er van de restaurants, terrasjes en souvenirwinkels met gardian-materiaal (de plaatselijke veehoeders), die het geheel een vleugje couleur locale verlenen…

De belangrijkste bezienswaardigheden van Les Saintes-Maries zijn de kerk Notre-Dame-de-la-Mer en het Baroncellimuseum (1869-1943), het vroegere stadhuis en vredegerecht dat nu helemaal gewijd is aan een van de belangrijkste figuren uit de geschiedenis van de Camargue. Baroncelli was een Provençaals schrijver met een even grote voorliefde voor de ‘beschaving van de delta’ als voor Amerikaanse indianen. Het museum staat specifiek in het teken van de fauna, de geschiedenis van Les Saintes en de plaatselijke folklore, maar ook Baroncelli zelf wordt niet vergeten. Elk jaar wordt hem hulde gebracht tijdens de bedevaart van 26 mei (het is dan verzamelen geblazen voor zijn graf, aan de D38). De plaatselijke ster is ongetwijfeld de romaanse kerk, die je al van tien kilometer ver kunt zien. Het gebouw werd in de middeleeuwen versterkt en is sober maar elegant. Boven staat een kapelletje met een donjon, een uitkijkpost en een rondgang, die je kunt bezoeken. Religieuze en militaire architectuur gaan harmonieus samen. Tijdens de 14de en 15de eeuw onderging het gebouw verschillende transformaties, zodat je er vandaag de verschillende bouwstijlen uit de verschillende periodes kunt bewonderen. Hoogtepunten van het bezoek zijn het marmeren hoofdkussen van Les Saintes-Maries, dat helemaal is afgesleten door de vele aanrakingen van gelovigen en pelgrims, het bootje van de twee Maria’s, de oude put waar de dorpelingen, die zich tijdens de aanvallen in de kerk verscholen, konden drinken, twee van de acht oude kapitelen en natuurlijk de veelkleurige standbeelden van de heiligen (in de kerk) en het zwarte standbeeld van Sarah (in de crypte waar volgens de overlevering de woonruimte van de heiligen lag)… Praktisch • Baroncellimuseum: op de hoek van de Rue Victor Hugo. Open van maandag tot vrijdag van 14.00 tot 18.00 uur, op zaterdag en zondag van 10.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 18.00 uur. Gesloten op dinsdag. • Kerk en crypte van de Notre-Dame-de-la-Mer: Place de l’Eglise. Van 10.30 tot 12.30 uur en van 14.00 tot 18.30 uur.

Van legende tot bedevaart…

De religieuze ‘rol’ van dit deel van het Middellandse Zeegebied begon al in de periode van de kruistochten, al gaan de echte roots een heel eind verder terug. De geschiedenis erachter is echter niet meer dan een samenraapsel van legenden die de monniken bedachten, bedoeld om de pelgrims te onderhouden. Toen de heidenen Jeruzalem definitief veroverden, verloor het Westen zijn belangrijkste bedevaartsoord en kwam de aandacht steeds meer op de grote Europese heilige plaatsen te liggen, zoals Santiago de Compostella. Aan de wegen erheen werden druk kerken en abdijen gebouwd, zo ook in het huidige Saintes-Maries-de-la-Mer. De monniken schrokken er niet voor terug om allerlei legenden te bedenken, een stamboom op te maken of een religieus verleden samen te stellen, compleet met mirakels, heiligen en valse relikwieën. Zo hoopten ze de bedevaarders aan te trekken. Een van die legendes is het verhaal van Les Saintes-Maries, dat meteen een vaste waarde in de geschiedenis werd, een ware cultus zelfs. In het midden van de 15de eeuw kreeg de legende zelfs steun uit onverwachte hoek, toen een stel beenderen werd gevonden, echter zonder doorslaggevende bewijskracht. De beenderen werden al snel relikwieën en maakten van de plek een echt bedevaartsoord... Wat vertelt de overlevering nu precies? Maria-Jacobé zou de zus geweest zijn van de Heilige Maagd en de moeder van apostel Jacobus. Salomé van haar kant was de moeder van Jacobus de Meerdere en Johannes de Evangelist. Door vervolgingen uit Palestina verdreven, vluchtten beide vrouwen op een eenvoudig bootje over zee, samen met andere ‘bekende’ christenen (zoals Lazarus en Maria Magdalena…). Ze strandden in de Rhônedelta, ergens op een oever in de Camargue, op het strand van Les Saintes-Maries. Hoewel het verhaal twijfelachtig klinkt, kan worden aangenomen dat de christenen uit Palestina effectief verdreven werden naar de meer zuidwestelijk gelegen kusten en dat de kerstening van Frankrijk begon in de Rhônevallei. De legende vertelt verder dat beide Maria’s besloten in de Camargue te blijven, terwijl hun medereizigers beslisten hun geloof verder uit te dragen. Sarahs rol lijkt meer obscuur. De plaatselijke traditie wil dat zij de dienstmaagd van Maria was, maar de zigeuners stellen haar voor als de vrouw die hen op de kusten aantrof, zich bekeerde en hun trouwe volgelinge werd…

Wat er ook van aan is, het is ter ere van hen dat de stad jaarlijks drie bedevaarten mag ontvangen. De oudste vindt plaats op de zondag die het dichtst bij 22 oktober valt, volgens een traditie die tot de middeleeuwen teruggaat en waarschijnlijk ontstond bij de veehoeders. 24 mei staat in het teken van Sarah, de beschermheilige van de zigeuners. Op die dag stromen zij uit alle windstreken toe om hun zwarte heilige hulde te brengen. De dag begint met een openingsmis, waarna de schrijnen met de relikwieën naar beneden gehaald worden. De volgende dag, na de mis alweer, volgt een processie naar zee. De standbeelden van de twee Maria’s worden op een bootje gezet. Voor het terug naar de kerk gaat, wordt de zee gezegend. Nadien volgt een reeks feestelijkheden. Op 26 mei ten slotte wordt de markies van Baroncelli herdacht. Na de bedevaart barst in de straten (abrivado en bandido) en de arena’s (veehoedersspelen en stierenrennen) een stierenvechtersfeest los.


Regionaal natuurpark de Camargue

De Camargue is een uniek, vochtig natuurgebied aan de Franse mediterrane kust. Toen in de jaren 1960 het toerisme hier aan een opmars begon, trok de streek al snel de aandacht van projectontwikkelaars. Om te ontsnappen aan de vastgoedexpansie, zoals degene in de Languedoc-Roussillon die ten koste ging van grote delen natuurgebied, werd besloten om vanaf 1970 een regionaal natuurpark op te richten dat de volledige Camargue omvatte, ofwel 86.300 hectare. Om elk conflict tussen milieu en economie (het toerisme dus) te vermijden, werden gevoelige zones bovendien ook nog eens als natuurreservaat geklasseerd. Het belangrijkste is het Nationaal Reservaat van de Camargue, dat loopt van de kust in Digue-à-la-Mer tot het Etang du Vaccarès. Dit reservaat is volledig voor het publiek afgesloten, op de weg na die voor een gedeelte rond het meer loopt en een wandel- en fietsroute van 20 kilometer langs Plage-Est in Digue-à-la-mer en het Etang du Vaccarès in het oosten.

Salin-de-Giraud

Salin ziet eruit als een mijnstad - alleen de grijze voorgevels ontbreken. In de mijnwerkershuisjes leefden de gezinnen die werkten voor de twee grote ontginningsbedrijven. Niets bijzonders dus, ware het niet dat de industriële architectuur van het stadje uniek is. Alle huisjes zijn opgesteld volgens een achthoekig plan. Alleen die van de fabriek van Solvay hebben het model uit het noorden gevolgd; de andere zijn meer zuiders. Door de mechanisering en de sociaaleconomische veranderingen in de streek, waardoor handenarbeid minder nodig werd, werden de huisjes te koop aangeboden. Vandaag zijn de meeste opgekocht door de vroegere huurders, maar er zijn er ook die dienst doen als tweede woonst of verhuurd worden als vakantiewoning. Wat mogelijke uitstapjes betreft biedt de dienst voor toerisme verschillende thematrajecten aan die je op je eigen ritme kan afleggen, plannetje in de hand. Zo is er een zouttraject, maar ook een bezoek aan de mijnwerkershuisjes. De zoutpannen kun je jammer genoeg enkel nog bezoeken met het toeristentreintje. Terwijl je uitkijkt over de plaatselijke ‘zoutbergen’, schitterend witte hopen industrieel erfgoed, kom je meer te weten over de sociale organisatie van de dorpen die uit de plaatselijke economische activiteit ontstonden en volledig geregeerd werden door de ondernemingen die hier voor het werk zorgden. Vanaf de uitkijkpost op de weg kan je nog een laatste keer terugblikken op de site met zijn magnifieke zoutbergen…


Wandelingen in de natuur

In de Camargue kun je langs de riviermonding een aantal ‘ontdekkingscircuits’ volgen, te voet, per fiets en/of met de wagen (sommige wandelingen zijn verboden voor voertuigen): Het zouttraject of ‘le circuit du sel’, dat begint in Salin. Deze site is grotendeels in privéhanden, een bezoek is verplicht met gids (informatie bij de dienst voor toerisme van Salin-de-Giraud). Een alternatief is de uitkijkpost aan de RD36d (van Salin naar La Palissade). Hier kun je de zoutmoerassen bewonderen. Het traject van de dijken en meren of ‘le circuit des digues et des étangs’: dit 5 tot 20 km lange traject kun je slechts gedeeltelijk met de wagen doen. Je komt langs fragiele zones zoals het île aux flamants (flamingo-eiland). Vertrekpunt is de vuurtoren van la Gacholle (te bereiken via de RD36b), langs de dijk kom je uit in Salin-de-Giraud, tussen het Etang de Galabert en het Etang du Fangassier. Daar kun je een kolonie flamingo’s observeren die hier regelmatig verblijft.

De dijk gaat over in een wandelpad dat voorbij de ruïnes van Tourvieille (de resten van een wachtpost) en door het gehucht Faraman loopt (minstens twee uur, afhankelijk van de afstand). De tocht langs de vuurtorens of ‘la boucle des phares’ volgt gedeeltelijk de hierboven vermelde wandeltocht maar vertrekt in Salin-de-Giraud en maakt een ring. Hetzelfde traject dus maar in de tegenovergestelde richting, tussen Salin en de vuurtoren van la Gacholle, met aansluitend een wandeling (te voet, met de fiets of te paard) langs een deeltje van Digue-à-la-Mer, helemaal tot de vuurtoren van Beauduc en de vuurtoren van Faraman. Langsheen dit traject tussen de vuurtorens ontdek je immense stranden met een paar van de schaarse duinen die dit deel van de kust rijk is. Vervolg je weg langs de zoutmoerassen naar de RD36d (die naar het strand van Piémançon leidt) en het Domaine de la Palissade, een prachtige herenboerderij waar begeleide wandelingen vertrekken. Er loopt ook een ontdekkingspad, toegankelijk voor iedereen, met een tentoonstelling en een diavertoning (het domein is dagelijks open van 9.00 tot 17.00 uur, behalve op feestdagen). Er zijn nog meer verenigingen en musea die je de Camargue op alle mogelijke manieren laten ontdekken: het museum van de Camargue, in een oude schaapskooi van de Mas du Pont de Rousty, met een tentoonstelling over de geologische geschiedenis van de riviermonding en de menselijke activiteiten, en een ontdekkingstraject van 3,5 km met voorstellingen van de verschillende landschappen (dagelijks open van 1/10 tot 31/3, van 10.00 tot 17.00 u en van 9.00 tot 18.00 u, behalve op dinsdag en feestdagen, in juli en augustus dagelijks open), les Marais du Vigueirat, met een wandel- en vogeltocht van 4 km en een wandeling onder begeleiding van een natuurkenner (reserveren: +33 (0)4 90 98 70 91. Opgelet: de wandelingen gaan niet elke dag door en zijn enkel op afspraak) en het vogelpark van Pont de Gau, een 60 ha groot domein waar je de fauna en flora ontdekt die je anders maar heel moeilijk kan zien (het park ligt 4 km van Les Saintes-Maries, aan de D570. Dagelijks open vanaf 9.00 of 10.00 u, afhankelijk van het seizoen, tot zonsondergang. Begeleide bezoeken op afspraak: +33 (0)4 90 97 82 62).


PRAKTISCHE INFO


Toerbootjes huren

Locaboat Holidays verhuurt meerdere soorten toerbootjes waarvoor je geen speciale vergunning nodig hebt. Je krijgt een sessie met uitleg en men demonstreert je hoe je de boot moet besturen, en dan ben je klaar om alleen met de boot te varen. De toerboten zijn goed uitgerust en hebben een comfortabele inrichting. Er worden stopplaatsen aangeraden waar je je kan bevoorraden of waar je op restaurant kan gaan. Het traject neemt een week in beslag: je legt slechts 160 km af (in de ‘lange’ versie waarbij je tot Beaucaire gaat), wat neerkomt op drie uur en een half varen per dag. De prijzen zijn redelijk en hangen af van het aantal passagiers, het type boot en het seizoen. Voor meer informatie over trajecten, boten, tarieven en promoties: www.locaboat.com - E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Hoe geraak je er?

•Met de wagen: langs de snelweg, tot aan Montpellier (als je een toerboot huurt in Lattes) of tot aan Arles (als je de Camargue met de wagen bezoekt).

•Met het vliegtuig: vluchten van Ryanair naar Montpellier en Nîmes, vanuit de luchthaven van Charleroi.

Waar overnachten?

Wie geen toerboot huurt (het voordeel daarvan is dat je ook een slaapplaats hebt), heeft een ruime keuze aan hotels en gastkamers/ B&B’s. Hieronder vindt u alvast een paar charmante adressen (doorgaans met zwembad en uitstekende ligging). Prijs per tweepersoonskamer en per nacht:

•Les Rizières: elegante kamers op een groot domein dat omringd wordt door moerassen: vanaf € 66 in het laagseizoen, vanaf € 76 in het tussenseizoen en vanaf € 105 in het hoogseizoen. Tel: 0033 (0)4 90979191. www. www.lesrizieres-camargue.com

•Mangio Fango, nabij Saintes-Maries: vanaf € 70 in het laagseizoen, vanaf € 80 in het tussenseizoen en vanaf € 95 in het hoogseizoen. Tel: 0033 (0)4 90978056. www.hotelmangiofango.com

•Hotel Camille: 2 sterren, charmant en erg goed gelegen in het hartje van Saintes-Maries, tegenover de zee. € 49 tot € 90 (de duurste kamer heeft een groot terras en biedt een adembenemend zicht op zee). Tel: 0033 (0)4 90978026. www.hotel-camille.camargue.fr

•Mas de Cocagne, aan de ingang van Saintes-Maries en vlakbij de zee: € 75 tot € 150 naargelang van het seizoen. Tel: 0033 (0)4 90979617. www.masdecocagne.camargue.fr

•Les Arnelles: mooie inrichting en heel leuke kamers in de omgeving van een klein meertje: vanaf € 100 in het laagseizoen, en vanaf € 120 in het hoogseizoen. Tel: 0033 (0)4 90976159. www.lesarnelles.com

•Hotel de Cacharel, in het moerasgebied, op 4 km van Saintes-Maries: € 117. Tel: 0033 (0)4 90979544. www.hotel-cacharel.com

•Lodge Sainte Hélène, op een mooi domein midden in de moerassen: € 130-€ 169. Tel: 0033 (0)4 90978329. www.lodge-saintehelene.com

•La Bastide Blanche: klein en elegant designhotel, nabij Saintes-Maries: vanaf € 115 in het laagseizoen (minstens 2 nachten). Tel: 0033 (0)4 90978102. www.bastideblanche.com

•Le Mas de Peint: een luxueus adres, in een mooi landhuis van Sambuc, nabij de Etangs du Vaccarès, niet ver van Salin-de-Giraud (8 kamers en 3 suites). Vanaf € 205. Tel: 0033 (0)4 90972062. www.masdepeint.com

Laatst aangepast op vrijdag, 07 mei 2010 10:54