Afdrukken
Tweet

Frankrijk: de Languedoc-Roussillon met de stroom mee...

Met het binnenschip over het Canal du Midi, van Trèbes naar Béziers

Eindeloze wijnvelden, mooie middeleeuwse dorpjes en historische steden liggen her en der verspreid langs de loop van het Canal du Midi. Het ‘Canal des Deux Mers’, dat werd afgewerkt in 1681 en op de lijst van Erfgoed der Mensheid staat, wordt vandaag enkel nog gebruikt voor de pleziervaart, een rustige en originele manier om deze streek te bezoeken…

Het 240 km lange Canal du Midi ligt aan de Middellandse Zee, tussen Toulouse en Sète. Het rustige leven langsheen het kanaal is een verademing in deze jachtige tijden. De jaagpaden zijn in trek bij wandelaars en fietsers. Op het water varen de binnenschepen langzaam voorbij, niet sneller dan de toegelaten 8 km/u. De golven zouden de broze bermen van het oude kanaal immers kunnen beschadigen. De meeste bootjes zijn bedoeld voor toeristen, maar er zijn er ook enkele die permanent bewoond worden - de bewoners aangetrokken door een leven in het groen. De huisjes van de sluiswachters, vol bloemen, zorgen voor nog wat extra charme…


CRUISEN

Je hoeft echt geen ervaren matroos te zijn om te genieten van een cruise op het Canal du Midi: het enige wat je moet doen, is een boot huren. Vaak is dat een klein jacht met alle nodige comfort, ongeacht de categorie die je kiest. Op de ruimste schepen is plaats voor 12, er zijn 4 kajuiten, een badkamer en een salon/eetruimte met banken die je kunt openklappen voor extra slaapplaatsen. De keuken is altijd heel goed uitgerust. Elk schip heeft 2 stuurhutten, eentje binnen en eentje op het dek, zo kun je heerlijk genieten van de zon. Een vergunning is niet nodig voor een pleziervaart op het Canal du Midi. Na een uur kun je al met gemak vooruit en achteruit varen, draaien en zelfs het waterreservoir opnieuw vullen met drinkwater…

Historiek van het Canal du Midi: een gek project, een geniaal bedenker

Al sinds de oudheid droomt men ervan de Atlantische Oceaan met de Middellandse Zee te verbinden. Lange tijd leek dit een onmogelijke droom. Er werden steeds projecten opgestart, maar omwille van financiële en technische moeilijkheden gingen die niet door. In de 17de eeuw overlegde een zekere Pierre-Paul Riquet een gedurfd plan met Lodewijk XIV, dat alle problemen zou oplossen. Bovendien stelde hij voor een deel van de werken op zich te nemen. De reactie was sceptisch, hij was tenslotte geen ingenieur maar een gewone bediende. Maar Riquet had geluk. Colbert, die net in dienst was getreden, wilde de communicatiemiddelen van Frankrijk op grote schaal uitbouwen. Na een eerste, snel aangelegd stuk van het traject tussen Toulouse en Trèbes kregen de mannen te kampen met problemen. Dankzij vernieuwende en tegelijk reusachtige oplossingen kon Riquet ze overwinnen. Hij slaagde er namelijk in een lange tunnel te graven in het gebergte van Ensérune, het lange aquaduct van Répudre aan te leggen en het trapsgewijze sluizensysteem van Fonserannes te bouwen… Terzelfder tijd werd de haven van Sète aangelegd, waar het Canal du Midi uiteindelijk in de Middellandse Zee zou uitmonden. Jammer genoeg maakte Riquet het einde van de werkzaamheden niet meer mee. Hij stierf 6 maanden voor de inhuldiging, in 1681. Vauban nam de leiding over de werf over: het enige wat hem nog te doen stond, was enkele zaken afwerken. In werkelijkheid zullen er nog twee eeuwen nodig zijn om de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan echt met elkaar te verbinden via het kanaal. Of eerder: een netwerk van kanalen. Eens het geheel eindelijk functioneel was, werd ook het spoorwegen- en autowegennet uitgebouwd: die staken de riviervaart al snel voorbij. Aan het eind van de jaren 1980 voer het laatste commerciële binnenschip over het door Riquet ontworpen kanaal. Het was dankzij de opkomst van het toerisme dat het kanaal uiteindelijk gered werd van verwaarlozing…


VAN TREBES NAAR BEZIERS: de mooiste tussenstops

In drie dagen reis je over het water van Trèbes naar Béziers, via de autosnelweg doe je daar amper 2 uur over. Varen gaat langzaam, onderweg kom je tal van sluizen tegen (ovaal, een eigenaardigheidje van dit kanaal!), een paar aquaducten en bruggen… De vallei van de Aude is kleurrijk en geurt naar wijngaarden en wijnkastelen, die de Languedoc-Roussillon beroemd hebben gemaakt. Onderweg kun je hier en daar stoppen voor een wijnproeverij… Om de 5 tot 10 km is er plaats om aan de oever aan te leggen en de mooie middeleeuwse dorpjes (de mooiste van Frankrijk) te ontdekken. Ze liggen op het platteland, vaak is er ook een versterkte burcht. Het leven kabbelt er voort, van een spelletje jeu-de-boulen op het marktplein tot boodschappen doen op de markt.

Trèbes en de kraagstenen van Saint-Etienne

Hier in Trèbes werd het eerste deel van het kanaal in 1673 afgewerkt. Het dorp heeft een mooie jachthaven met tal van restaurantjes aan het water. Je moet wel je boot verlaten en, waarom niet, een fiets nemen om met eigen ogen de charme van dit gehucht te ontdekken. De belangrijkste attracties van Trèbes zijn de brug met 5 bogen over de Aude, maar vooral de romaanse kerk Saint-Etienne (13de-14de eeuw) en de 350 prachtige kraagstenen in de middeleeuwse wijk. Deze stukken bewerkt hout, bedoeld om de balken van het heiligdom te ondersteunen, zijn enkele van de belangrijkste in hun genre en de best bewaarde in Zuid-Frankrijk. Je herkent mensen, dieren, geometrische figuren, bloemen, verwrongen gezichten,... Onderzoekers hebben gepoogd het mysterie van deze voorwerpen te achterhalen. Zo zouden sommige figuren vroegere inwoners zijn die hebben geposeerd. Maar uiteraard is niets zeker. Wat we wel weten, is dat de gezichten kunnen worden ingedeeld in sociale klassen of verbonden aan bepaalde functies: monniken, religieuzen, bisschoppen, koningen, prinsen of zelfs Christus… Iedereen is welkom in het huis van God…


De mooie haven van Homps

Na de dorpen Trèbes, Marseillette, Puichéric en La Redorte (de drie laatsten hebben een vesting die echt een bezoekje waard is) en verschillende sluizen, bruggen, aquaducten en andere onderbrekingen kom je aan in Homps. In de straten ruikt het heerlijk naar wijn. In de 19de eeuw was dit een van de belangrijkste en levendigste handelshavens langs het kanaal. Homps was de enige haven waar schepen konden draaien na hun lading vaten Minervois en Corbières voor Bordeaux of Sète te hebben opgeladen. Op nummer 35 aan de Quai des Tonneliers vertelt een tentoonstelling van de piepkleine dienst voor toerisme de bewogen geschiedenis van de wijngaarden in de Minervois. Zeker ook te bekijken: de toren van het oude kasteel en de romaanse kapel.

Naar Le Somail, een pareltje langs het kanaal

Voorbij Homps volgen de sluizen (enkele of dubbele) elkaar op, een bewijs dat dit inderdaad een heuvelachtig gebied is. Bijgevolg vaar je een pak minder snel naar Argens-Minervois, wat zonder twijfel het meest fotogenieke dorpje van het hele traject is. Het dorp, dat tegen een heuvel boven het water is aangebouwd en gedomineerd wordt door een 14de-eeuws kasteel, strooit over de huisjes een palet vrolijke kleuren uit. De volgende sluis, die van Argens, is de meest gebruikte van het kanaal en de toegangspoort tot het langste kanaalvak (het deel tussen twee sluizen). Vanaf hier tot Béziers en de Escalier de Fonserannes (trapvormig sluizensysteem) vaar je meer dan 53 km in een ruk door. Je vaart langs Roubia en zijn aquaduct, het charmante Paraza, de aquaduct van Répudre, in 1676 gebouwd door Riquet om het hoogwater van de rivier de Répudre te omzeilen en meteen het grootste aquaduct van Frankrijk en, zo schijnt het, het tweede grootste ter wereld, en Ventenac-en-Minervois met zijn Wijnmuseum. Uiteindelijk kom je aan waar je moet zijn: in Le Somail… Le Somail is ongetwijfeld het meest schilderachtige dorpje langs dit traject van het kanaal. In dit 18de-eeuwse gehucht met zijn boogbrug, zijn oude stenen huisjes, zijn kaaien met terrasjes vol fleurige restaurants, zijn kunstgalerijen en drijvende kruidenierszaak hielden de postboten, die in 4 dagen van Agde naar Toulouse voeren, halt. De reizigers gebruikten deze haltes om van de ene stad naar de andere te reizen, een veel comfortabelere manier dan een reis over land. Bij elke sluis moesten zij overstappen op een andere boot. Beladen als muilezels moesten ze trap op en trap af. In Le Somail kun je nog altijd de Auberge du Relais bezoeken, vroeger stonden hier ook een kapelletje en paardenstallen. Ook de ronde toren staat er nog steeds. Hier werd ijs opgeslagen om de reizigers tijdens de zomer wat te verfrissen. Mis ook niet de beroemde bibliotheek met oude boeken en het verrassende Musée de la Chapellerie, een echte grot van Ali Baba met meer dan 6500 hoeden, alle stijlen en tijdperken, bijeengezocht door een verwoed verzamelaar.


De steven naar Béziers

Langsheen het traject naar Béziers liggen alweer enkele charmante dorpjes zoals Argeliers, Capestang, Poilhès of Colombiers, met hun middeleeuwse overblijfselen, kastelen en andere forten. Capestang valt op door zijn omvang, dit is eerder een kleine stad dan een dorpje. Al op de meanders van het kanaal zie je de kolossale gotische kapittelkerk Saint-Etienne, die van dichtbij nog indrukwekkender is. Volgens de legende zou deze kerk ontworpen zijn door de architect die ook de kathedraal van Narbonne tekende. Dit tweede meesterwerk stak de inwoners van Narbonne, jaloers als ze waren, de ogen uit! Een tweede interessant bouwwerk: een kasteel dat geklasseerd staat als historisch monument, de voormalige tweede residentie van de aartsbisschoppen van Narbonne. De ‘Grand Bief’ heeft dan geen sluizen, je komt er wel langs enkele technische hoogstandjes van de bedenkers van het kanaal, bedoeld om de moeilijkheden van het parcours te bedwingen. Naast de talloze aquaducten (op dit moment 7 over 8 km!) is er ook de bekende tunnel van Malpas, een van de moeilijkste uitdagingen waar Riquet voor stond. De heuvel van Malpas leek inderdaad onneembaar. Eromheen gaan was mogelijk, maar dit zou te lang en te duur uitvallen voor minister Colbert. Dus besliste de ingenieur eenvoudigweg door het obstakel heen te gaan. De grond bleek echter heel brokkelig, wat de hele operatie gevaarlijk maakte. Riquet mocht zijn project niet afwerken. Hij deed dat toch, ‘s nachts, met behulp van een geheim team. Na een week hardnekkig doorwerken was de 165 meter lange en 8 meter hoge tunnel door de heuvel een feit, volledig verstevigd én veilig. Nu ben je bijna in Béziers…

Maar om hier te raken via het kanaal, moet je eerst langs de Escalier de Fonserannes, een technologisch meesterwerk. Het uitzicht is indrukwekkend, de afdaling duizelingwekkend. 9 sluizen (en 7 bekkens) volgen elkaar op naar beneden. Over minder dan 300 meter daal je 20 meter af, een echte watertrap dus! Een wereldprimeur ook, bedacht door Riquet. De schepen moesten inderdaad de loop van de Orb, die rond Béziers loopt, terug kunnen bereiken en oversteken, voor ze van de andere oever opnieuw het kanaal konden bereiken. Maar de ervaring leerde dat het oversteken van deze woelige rivier gevaarlijk was. Er moest bijgevolg een nieuw systeem bedacht worden, maar dat zag pas twee eeuwen later, in 1857, het levenslicht. Het gaat om een majestueus aquaduct, 240 meter lang, met elegante bogen en versierd met gebeeldhouwde stenen. De aankomst in Béziers via het kanaal is prachtig, of je nu via de Escalier de Fonserannes komt of via het aquaduct van de Orb. Je kunt heel duidelijk de heuvel onderscheiden waarop de stad is gebouwd. Het geheel wordt gedomineerd door de middeleeuwse wijk en de robuuste kathedraal Saint-Nazaire. Tijdens je bezoek ontdek je ook de overdaad aan bijzondere hotels en brede lanen die tijdens de 19de eeuw werden aangelegd door de nieuwe elite, die haar rijkdom vergaarde met wijn. Je hebt minstens een dag nodig voor deze laatste etappe van het traject, voor je de weg naar huis terug aanvat…

Praktisch…

‘Le Boat’ groepeert 3 zustermaatschappijen die plezierboten zonder vergunning verhuren: Crown Blue Line, Connoisseur en Emerald Star. Je kunt bij hen terecht voor het huren van een boot in Frankrijk (Bretagne, Lot, Bourgogne, Elzas, Camargue, zuiden…), Venetië (Italië), Ierland, Duitsland, België, Engeland, Schotland en Nederland. Afhankelijk van het model is er op de plezierboot plaats voor 2 tot 12 personen. De prijzen variëren met het model en het seizoen. Voor een weekje cruisen (7 nachten) op het Canal du Midi betaal je vanaf € 700 voor de kleinste boot tijdens het laagseizoen, de prijs kan oplopen tot € 4185 voor de meest luxueuze boot (10 plaatsen) tijdens het hoogseizoen. In deze prijzen zitten verhuur met uitrusting (vaatwerk, beddengoed, badhanddoeken), een vaarinitiatie, technische bijstand 7 dagen/7, de vaarkaart, een handleiding voor de kapitein en een dvd over riviercruises. Zelf betaal je de brandstof, de waarborg, de verzekering, de reis naar Trèbes (20 min. met de taxi vanaf de luchthaven van Carcassonne)… (De prijzen gelden voor een cruise heen en terug).

Voor meer info: bel naar +33 (0)4 689 442 40 of surf naar www.leboat.net

Laatst aangepast op maandag, 05 april 2010 09:05