BELGIË Sint-Martens-Latem 

Op maar een paar kilometer ten zuidoosten van Gent, aan de oevers van de Leie, ligt de gemeente Sint-Martens-Latem met zijn twee charmante dorpjes: Deurle en Latem. Vanaf de 19e eeuw vonden talrijke kunstenaars hun weg naar deze prachtige landelijke regio. De Leiestreek staat voor een unieke combinatie van natuur, kunst en charme: een pareltje voor cultuurliefhebbers en wandelaars. Verschillende fiets- en wandelroutes doorkruisen de streek. En de schildersateliers en musea onderweg zijn meer dan een bezoekje waard!

Kunstenaarskolonie De school van Sint-Martens-Latem maakte internationale faam dankzij het expressionisme en symbolisme. Een eerste groep kunstenaars vestigde zich tussen 1898 en 1901 langs de Leie: de beeldhouwer Georges Minne, de schilders Valerius de Saedeleer en Gustave Van de Woestijne, en diens broer, de Vlaamse dichter Karel Van de Woestijne. Ze haalden hun inspiratie bij de Vlaamse Primitieven en Breughel, maar hun stijl was eenvoudiger en soberder. Tussen 1905 en 1910 volgde een tweede groep schilders: Frits Van den Berghe, Albert Servaes, Leon en Gustaaf De Smet en niet te vergeten Constant Permeke. Zij maakten de weg vrij voor het Vlaamse expressionisme. Beide groepen hadden grote bewondering voor de natuur en veel aandacht voor de relatie tussen mens en natuur, die ze elk in hun eigen stijl weergaven, maar met één constante: ze braken allemaal met het formele academisme. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog verlieten de kunstenaars die Latem beroemd maakten, bijna allemaal de Leiestreek. Toch is Sint-Martens-Latem sindsdien altijd een paradijs voor schilders en beeldhouwers gebleven. Musea van de school van Sint-Martens-Latem •Het Museum van Deinze stelt het werk tentoon van verschillende kunstenaars die zich door de jaren heen in de Leiestreek hebben gevestigd, vanaf het einde van de 19e eeuw tot vandaag. Aan de hand van een reeks foto’s kan je je een idee vormen van het creatieve elan dat hier begin 20e eeuw moet geheerst hebben, toen al die nu beroemde kunstenaars langs de schilderachtige rivier flaneerden.

Het Gemeentelijk Museum Gustaaf De Smet is ondergebracht in het huis en het schildersatelier van de gelijknamige Vlaamse expressionist. Hij woonde hier van 1880 tot 1940. Verschillende van zijn werken zijn er te bezichtigen, uit de periode van 1915 tot aan zijn dood in 1943.

Het Museum Dhondt-Dhaenens bezit een ruime permanente collectie kunstwerken van Jean Brusselmans, Gustaaf en Leon De Smet, Valerius De Saedeleer, James Ensor, George Minne, Constant Permeke, Albert Servaes, Albijn van den Abeele, Frits van den Berghe, Gustave van de Woestijne en Rik Wouters. De kunstwerken kwamen in 1920 in het bezit van Irma en Jules Dhondt-Dhaenens, die in 1967 besloten om ze tentoon te stellen. Het museum is ondergebracht in een modern langwerpig gebouw, ontworpen door architect Erik Van Biervliet. Er vinden ook tijdelijke exposities plaats.

Een eindje verder ligt, aan de oevers van de Leie, het Museum Leon De Smet, waar de gelijknamige kunstenaar 36 jaar lang woonde. In één deel van het museum zijn enkele van zijn kunstwerken ondergebracht, in een ander deel een hedendaagse kunstgalerij. De Leiedorpen Latem en Deurle vandaag Tot in de eerste helft van de 20e eeuw bleven Sint-Martens-Latem en Deurle vooral landelijke gemeenten met als enige nijverheid hier en daar een familiebrouwerij of een stokerij. Later kreeg vooral Latem een residentieel karakter. Meer en meer Gentenaren kwamen er zich vestigen, aangetrokken door de idyllische uitstraling van de streek. Nog altijd rijzen de grote villa’s hier als paddenstoelen uit de grond, ten koste van de prachtige beukenbossen en de statige populieren… En zo gaat de natuur, die de oevers van de Leie zo mooi maakt, toch beetje bij beetje verloren. Ontdek de Leiestreek met de fiets Dit is een ideale regio om met de fiets te verkennen. Er zijn een heleboel rustige fietspaden op vlak terrein: toegankelijk voor iedereen dus. Toerisme Oost-Vlaanderen stelde verschillende wandel- en fietskaarten samen, met goed aangeduide routes die samen een coherent geheel vormen. Op de plaats waar twee routes elkaar kruisen, staat een klein bordje met het nummer van het ‘knooppunt’ en de richting van het volgende. U hoeft alleen het nummer op uw kaart te lokaliseren om uw traject verder te zetten. Om het u nog gemakkelijker te maken vindt u bij de routes die we hieronder voorstellen ook de nummers van de knooppunten die u onderweg tegenkomt. Het langste traject beslaat 55 km, al kan u dat ook opdelen. Hieronder stellen we u een aantal kortere routes voor, die telkens een lus vormen: ze beginnen en eindigen in het dorp Deurle.

Dit is een aanrader om mee te starten: het traject telt niet meer dan tien kilometer, maar is daarom niet minder interessant. U begint uw tocht met een bezoek aan het pittoreske Deurle. Hier lijkt het alsof de tijd is blijven stilstaan: vanaf de lange geplaveide hoofdstraat, met links en rechts lage, witte huisjes, ziet u al van ver de Sint-Aldegondiskerk uit 1830. Op het kerkhof rusten de broers De Smet en enkele andere kunstenaars die de ziel van de streek perfect wisten te vereeuwigen in hun werken. De Pastorij werd in 1785 gebouwd door J. Fermont: ze verving toen de ruïne van de vorige pastorij van 1643. In 1894 breidde men het domein uit en werd het omgeven door een muur met een grote toegangspoort. Het oude stadscentrum van Deurle is een beschermde site - en terecht! Voor of na de fietstocht kunt u voor een hapje en een drankje terecht in een oude herberg of in een gezellig cafeetje (beide opgericht in 1742). Vergeet niet om tijdens de route even een bezoekje te brengen aan één van de drie musea: stuk voor stuk getuigen van het artistieke verleden van Deurle. U verlaat Deurle richting Sint-Martens-Leerne. Hier loopt het fietspad tussen de velden met hier en daar een lage smalle boerderij, die zo typisch zijn voor de Leiestreek. Met hun prachtige witgekalkte muren en felrode luiken zijn deze hoeves nog even authentiek als vroeger, en toch nog altijd operationeel. Het gaat verder langs een kronkelend baantje omzoomd met wilgen, midden in de open velden en weilanden. Af en toe passeert u een stuk veengebied of een bos van populieren, beuken of eiken. Net voor Bachte-Maria-Leerne torent het gracieuze kasteel van Ooidonk boven het honderd jaar oude eikenbos uit. Het indrukwekkende kasteel, helemaal omgeven door water en Franse tuinen, werd op het einde van de 16e eeuw gebouwd ter vervanging van een oude burcht uit de 14e eeuw. Het origineel Spaans-Vlaamse kasteel werd tot in de 19e eeuw verschillende keren verbouwd, tot het eruit zag zoals nu, met zijn typische torentjes op de daken. Binnen kunt u het meubilair bekijken van de toenmalige kasteelheren. Het kasteel wordt nog altijd bewoond, maar verschillende zalen en salons worden verhuurd voor reünies, seminaries, banketten en concerten.

Deze tweede route van ongeveer vijftien kilometer vertrekt ook uit Deurle, maar gaat richting Latem, langs het golfterrein. Latem heeft een totaal andere uitstraling: het dorp is moderner, met veel gerenoveerde huizen en een volledig witte kerk. Latem is ook minder authentiek, met zijn vele toeristische restaurants en kunstgalerijen. Toch is het kleine centrum rond de kerk een streling voor het oog. De oorspronkelijk romaanse Sint-Martinuskerk werd in 1899 volledig gerestaureerd in neogotische stijl. Ze bevat zowel romaanse, barokke als neogotische elementen. U kan er ook een paar kunstwerken bezichtigen van de school van Sint-Martens-Latem, waaronder een groot schilderij van Gustave van de Woestijne. In een hoek van het kleine kerkhof ligt het graf van George Minne, met een van zijn beeldhouwwerken, een moeder met kind. Achter de kerk ligt de hoeve ‘Het Tempelhof’ dat ooit toebehoorde aan de Sint-Baafsabdij van Gent. Deze grote hoeve dankt zijn naam aan de ridderorde van de Tempeliers die hier enige tijd zou hebben verbleven. Het gebouw dateert uit 1622 maar werd in 1944 door Valentin Vaerwyck verbouwd in neotraditionele stijl. De hoeve maakte deel uit van een groter geheel, waar ook een brouwerij en een molen toe behoorden. ‘Het Tempelhof’ is de oudste overgebleven hoeve in Latem. Het huis ernaast werd bewoond door Valerius de Saedeleer en later door Maurice Sys. Een beetje verderop staat de ‘Koutermolen’, die in 1977 werd verplaatst, om twee jaar later opnieuw verhuisd te worden. De oorspronkelijke molen werd in 1373 gebouwd en hoorde ook bij de Sint-Baafsabdij, maar werd in 1614 vervangen door een andere, die nog regelmatig gebruikt werd tot 1955. U vervolgt de fietsroute langs de oevers van de Leie. Langs de prachtige villa’s glijdt langzaam de ene plezierboot na de andere voorbij. Links van de rivier bevinden zich de Latemse Meersen, beschermde veengebieden met een bijzondere vegetatie van wilgen, populieren, essen en grote vogelkolonies. De route stopt aan de oversteekplaats van Baarle. U steekt hier niet over, maar voor u terugrijdt, moet u beslist een blik te werpen op het infobord bij de veerpont: u ziet er een oude foto en een schilderij van deze mooie plek, maar dan in het begin van de 20e eeuw.

De derde fietstocht is zo’n twintig kilometer lang en leidt u via de Leie en het kanaal naar Deinze: een echte aanrader! Halfweg het traject kunt u een bezoek brengen aan het museum in Deinze. Daarna volgt een kort stukje langs het kanaal van Schipdonk, dat Deinze met Heist verbindt, en verder gaat het door het prachtige landschap tussen de rivierbochten van de Leie. U kunt de rivier oversteken met een veerpont die u zelf moet trekken – helemaal niet moeilijk, mits een beetje inspanning natuurlijk. Het hele gebied rond Astene Sas is beschermd en wordt beschouwd als de meest authentieke plek van de Leiestreek. De oude ophaalbrug wordt nog met de hand bediend: zo kunnen ook de plezierbootjes blijven passeren in het seizoen. Het terras van het café in het oude sashuis is ideaal om even op adem te komen voor u aan het laatste stuk van de fietstocht begint. Op de terugweg naar Deurle komt u nog langs het kasteel van Ooidonk. Wandeltochten De dienst voor toerisme heeft ook een wandelroute van 9 kilometer uitgestippeld: de Albijn Van den Abeele-route. Albijn Van den Abeele was gemeentesecretaris en zelf amateurschilder, die de kunstenaarsbeweging in Sint-Martens-Latem erg genegen was. Verwacht u aan een boeiende wandeling: op de plaatsen waar de schilders indertijd hun ezel zetten, staan nu infoborden met een reproductie van het schilderij in kwestie en een foto van dezelfde locatie aan het begin van de eeuw. De wandeling start aan de achterkant van de kerk van Sint-Martens-Latem. Het traject baant zich eerst een weg door de Latemse Meersen, volgt dan een klein stukje de Leie tot aan de Baarleveerpont, om dan door de velden terug te keren naar het dorp. Helaas is het tweede deel van de wandeltocht niet zo indrukwekkend als het begin, omdat dit stuk alleen door de residentiële wijken loopt..

Hoe bereiken? Neem de E40 naar Oostende, afrit 14 richting Deinze en Sint-Martens-Latem (N43).

Waar overnachten?

****L’Auberge du Pêcheur Viersterrenhotel aan de oever van de Leie. Een grote tweepersoonskamer kost € 140. Sommige kamers hebben een prachtig uitzicht op de rivier en het landschap.

Pontstraat 41 - Sint-Martens-Latem

Tel: 09-282.31 44

Fax: 09-282.90.58

Site: www.auberge-du-pecheur.be

E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

**In ‘t Boldershof Bescheidener maar niet minder charmant. Deze pittoreske herberg is ondergebracht in een honderd jaar oude hoeve in het centrum van Deurle. Dubbele kamers vanaf € 88.

Dorpstraat 37 - 9831 Sint-Martens-Latem

Tel: 09/282.75.45/ 0475 59 01 86.

Fax: 09/282.93.28

Site: www.boldershof.com

E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

B&B:

‘t Eiernest: vanaf 75€ voor een tweepersoonskamer.

Latemstraat 82, 9830 Sint-Martens-Latem.

Tel: 09 282 62 31 of 0474 728 627.

Web: www.eiernest.be

Villa Aries: zeer grote en luxueuse kamers!

Kouterbaan 44, 9830 Sint-Martens-Latem.

Tel: 09 282 41 89 of 0496 23 02 28.

Web: www.residentiearies-latem.be/ARIES

Fietsverhuur

* De hierboven vermelde hotels verhuren fietsen. U kunt best tijdig reserveren.

* Het Verzet, in Deinze, beschikt over een heel uitgebreid assortiment fietsen. De fietsen worden ook geleverd op de door u gekozen plaats in de regio.

Tel: 09-380.27.20

E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Site: www.hetverzet.be Musea

Museum van Deinze en de Leiestreek:

L. Matthyslaan 3-5, 9800 Deinze. Open op weekdagen van 14u tot 17u30. Op zaterdag, zon- en feestdagen: van 10u tot 12u en van 14u tot 17u30. Gesloten op maandag, 1 januari, 25 en 26 december.

Gemeentelijk Museum Gust De Smet:

Gustaaf De Smetlaan 1, 9831 Deurle.

Tel: 09-282.77.42

Open van Pasen tot 30 september: woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag, zon- en feestdagen van 14u tot 18u. Van 1 oktober tot Pasen: woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag, zon- en feestdagen, van 14u tot 17u.

Museum Stichting Mw. J. Dhondt-Dhaenens:

Museumlaan 14, 9831 Deurle.

Tel: 09-282.51.23.

Open op dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag van 13u tot 17u. Op zon- en feestdagen van 11u tot 17u. Gesloten op maandag en van 23 december t.e.m. 5 februari.

• Museum Leon De Smet:

Museumlaan 18. 9831 Deurle

Tel: 09-282.30.90. Open van Pasen tot 31 oktober: op zaterdag, zon- en feestdagen van 14u tot 18u. Van 2 november tot Pasen: zaterdag, zon- en feestdagen van 14u tot 17u. Gesloten: 1 januari, 1 november en 25 december

• Gemeentelijk Museum Gevaert-Minne: Tijdelijk gesloten wegens renovatiewerken. Een geleid bezoek is wel mogelijk voor groepen op afspraak.

Contact: Piet Boyens, 09-282.17.70.

• Kasteel van Ooidonk: Bezoeken: zon- en feestdagen van 1 april tot 15 september van 14u tot 17u30 en in juli en augustus, op zaterdag van 14u tot 17u30. De tuinen zijn het hele jaar toegankelijk.

Voor meer informatie:

* Toerisme Oost-Vlaanderen:

Het Metselaarshuis, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 GENT.

E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.  

Web: www.tov.be

* Toerisme der Leiestreek:

Markt 46, 9800 DEINZE.

E-mail: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Web:www.vvvleiestreek.be